„Negocjowanie znaczeń” − Gomulicki tłumaczy Niekrasowa
Abstrakt
W artykule omówiono problem tłumaczenia jako konfliktu między tekstem źródłowym a przekładem. Korzystając z kategorii wypracowanych we współczesnych badaniach translatorskich, autorka stara się pokazać wszystkie trudności pojawiające się podczas tłumaczenia. Głównym przedmiotem zainteresowania jest polski przekład jednego z wierszy rosyjskiego poety Niekrasowa, Kolej żelazna, z 1874 roku. W artykule przekład jest traktowany jako proces negocjacji znaczeń między tekstem źródłowym a jego tłumaczeniami.
Słowa kluczowe
poezja drugiej połowy XIX wieku; poezja społeczna; Wiktor Gomulicki; Mikołaj Niekrasow; tłumaczenie
Bibliografia
Balcerzan, Edward, Tłumaczenie jako „wojna światów”. W kręgu translatologii i komparatystyki, wyd. 3 poprawione i rozszerzone, Poznań 2011.
Gomulicki, Juliusz Wiktor, Poeta warszawski i cenzura. O poezji „politycznej” Wiktora Gomulickiego. Uwagi i materiały: 1879–1918, „Rocznik Warszawski” 1993, R. XXIII.
Gomulicki, Wiktor, Kolej żelazna (z Niekrasowa), „Niwa” 1874, t. VI.
Gomulicki, Wiktor, Poezje, Warszawa 1887.
Jakóbiec, Marian, Literatura rosyjska wśród Polaków w okresie pozytywizmu, Wrocław 1950.
Legeżyńska, Anna, Tłumacz i jego kompetencje autorskie: na materiale powojennych tłumaczeń poezji A. Puszkina, W. Majakowskiego, I. Kryłowa i A. Błoka, Warszawa 1986.
Legeżyńska, Anna, Tłumacz jako drugi autor, w: Polska myśl przekładoznawcza, red. P. de Bończa Bukowski, M. Heydel, Kraków 2013.
Majdzik, Katarzyna, Daniel Słapek, Narzędzia analizy przekładu, Toruń 2015.
Nekrasov, Nikolay Alekseevič, Železnaâ doroga, w: Polnoe sobranie sočinenij i pisem v pâtnadcati tomah, t. 2: Stihotvoreniâ 1855–1866 gg., Leningrad 1981.
Niekrasow, Mikołaj, Kolej żelazna, w: idem, Utwory wybrane, tłum. L. Lewin, t. 1, Warszawa
Nowy Korbut. Bibliografia literatury polskiej, t.14: Literatura pozytywizmu i Młodej Polski: hasła osobowe G–Ł, oprac. zespół pod kier. Z. Szweykowskiego i J. Maciejewskiego, Warszawa 1973.
Orłowski, Jan, Niekrasow w Polsce (lata 1856–1914), Wrocław 1972.
Pisarska, Alicja, Teresa Tomaszkiewicz, Współczesne tendencje przekładoznawcze, Poznań
Pollak, Seweryn, Uwagi o poezji rosyjskiej w Polsce. Od romantyków do „Skamandra”, „Twórczość” 1955, nr 3.
Pollak, Seweryn, Wyprawy za trzy morza. Szkice o literaturze rosyjskiej, Warszawa 1962.
Ricoeur, Paul, O tłumaczeniu, w: P. Ricoeur, P.Torop, O tłumaczeniu, tłum. T. Swoboda, S. Ulaszek, wstęp E. Balcerzan, Gdańsk 2008.
Rudkowska, Magdalena, Kraszewski wobec Rosji, Warszawa 2009.
Skibińska, Elżbieta, Przekład, w: Słownik polskiej krytyki literackiej 1764–1918. Pojęcia − terminy − zjawiska − przekroje, red. J. Bachórz, G. Borkowska, T. Kostkiewiczowa, M. Rudkowska, M. Strzyżewski, t. 2, Toruń–Warszawa 2016.
Słownik języka polskiego, red. J. Karłowicz, A. A. Kryński, W. Niedźwiedzki, t. 2, Warszawa 1900.
Sobieska, Anna, Literatura rosyjska w polskiej krytyce literackiej, w: Słownik polskiej krytyki literackiej 1764–1918. Pojęcia − terminy − zjawiska − przekroje, red. J. Bachórz, G. Borkowska, T. Kostkiewiczowa, M. Rudkowska, M. Strzyżewski, t. 1, Toruń–Warszawa 2016.
Szkic literatury rosyjskiej z ostatnich lat dwudziestu. (Ustęp z dzieła Konstantego Petrowa pt. Obraz literatury rosyjskiej), „Tygodnik Mód i Powieści” 1874, nr 16.
Taborski, Roman, Wiktor Gomulicki − propagator zbliżenia literatury polskiej i rosyjskiej, „Slavia Orientalis” 1960, nr 1.
Woroszylski, Wiktor, Moi Moskale. Wybór przekładów z poezji rosyjskiej od Puszkina do Ratuszyńskiej, Wrocław 2006.
Zajkowska, Joanna, Twórczość poetycka Wiktora Gomulickiego wobec tradycji literackiej i współczesności, Warszawa 2010.
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie Polska
https://orcid.org/0000-0002-9567-4598
dr hab., prof. Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego W Warszawie. Od 2000 r. zatrudniona w Katedrze Literatury Pozytywizmu UKSW. Zainteresowania: polska i europejska literatura drugiej połowy XIX w., prasa i publicystyka XIX w., literatura dziecięca i młodzieżowa oraz literatura popularna.
Wszystkie artykuły prezentowane na łamach „Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo” są publikowane w otwartym dostępie na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa wersja 3.0 (CC-BY) 
