Maszyna do pisania, maszyna do zapamiętywania. Antonelli Aneddy zmagania z historią – z perspektywy tłumacza
Abstrakt
Artykuł to przyczynek interpretacyjny, poświęcony lekturze wiersza Antonelli Aneddy Macchina (Maszyna). Komentarz tłumacza dotyczy metaforycznych znaczeń maszyn (do pisania, komputera, taranu) w kontekście związków historii i pamięci z literaturą. Podsumowaniem artykułu jest prezentacja autorskiego przekładu utworu Aneddy na język polski.
Słowa kluczowe
Antonella Anedda; cezury; współczesna poezja włoska; maszyna do pisania i komputer jako metafory; historia; pamięć
Bibliografia
Anedda, Antonella, Historiae, Torino 2018.
Boitani, Piero, Di Rocco, Emilia, Guida allo studio delle letterature comparate, Roma−Bari 2013.
Calandrone, Maria Grazia, Antonella Anedda chiara come una pietra, http://www.mariagraziacalandrone.it/index.php?option=com_content&view=article&id=604:antonella-anedda-historia&catid=18&Itemid=162 (d.d. 30.03.2020).
Cioran, Juan-Eduardo, Słownik symboli, tłum. I. Kania, Kraków 2006.
Devoto, Giacomo, Oli, Gian Carlo, Il dizionario della lingua italiana, Firenze 1995.
Draaisma, Douwe, Machina metafor. Historia pamięci, tłum. R. Pucek, Warszawa 2009.
Gardiner, Eileen, Musto, Ronald G., The Digital Humanities. A Primer for Students and Scholars, Cambridge 2015.
Ginsberg, Allan, Mescaline, w: Poems for Millenium. The University of California Book of Modern & Postmodern Poetry, t. 2: From Postwar to Millenium, red. J. Rothenberg, P. Joris, Berkeley−Los Angeles-London 1998.
G., V., Ogni 7 anni tutte le cellule del nostro corpo si rinnovano, 10.02.2016, https://www.anasitalia.org/ogni-7-anni-tutte-le-cellule-del-nostro-corpo-si-rinnovano/ (d.d. 30.03.2020).
Heller, Michał, Życiński, Józef, Wszechświat − maszyna czy myśl? Filozofia mechanicyzmu: powstanie − rozwój − upadek, Kraków 1988.
Heuvel van den, Charles, Historical Roots of Information Sciences and the Making of e-Humanities, w: Making of Humanities, t. 3: Modern Humanities, red. R. Bod, J. Maat, Th. Weststeijn, Amsterdam 2014.
Hobbes, Thomas, Lewiatan, czyli materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego, tłum. C. Znamierowski, Warszawa 1954.
Hobbs, Jerry R., Literature and Cognition, Stanford 1990.
Hultzsch, Anne, Architecture, Travellers and Writers. Constructing Histories of Perception 1640−1950, Rome 2014.
Lakoff, George, Johnson, Mark, Metafory w naszym życiu, tłum. T. P. Krzeszowski, Warszawa 1988.
La Mettrie de, Julien Offray, Człowiek-maszyna, tłum. S. Rudniański, Warszawa 1984.
Leopardi, Giacomo, Dziełka moralne, tłum. S. Kasprzysiak, Kraków 1979.
Leopardi, Giacomo, Operette morali, Santarcangelo di Romagna 2004.
Lorenzini, Niva, Le parole esposte. Fotostoria della poesia italiana del Novecento, Milano 2002.
McHale, Brian, Poezja jako proteza, tłum. A. Rogulska, „Techsty. Magazyn” 2014, nr 9 (1), http://www.techsty.art.pl/m9/b_mchale_poezja_jako_proteza.html (d.d. 15.04.2020).
Mikołajewski, Jarosław, Rzymska komedia, Warszawa 2011.
Milani, Giuseppe, Pepe, Mario, Dizionario di arte e letteratura. Teorie. Movimenti. Generi. Tecniche. Materiali, Milano 2003.
Pająk, Andrzej, Islamskie ogrody i barokowe teksty-maszyny. Porady dla hipertekstowych ogrodników. Brama słów, cz. 7, „Techsty. Magazyn” 2008, nr 4, http://www.techsty.art.pl/magazyn4/artykuly/pajak/brama_slow07.html (d.d. 19.04.2020).
Pieczyński, Maciej, Kirke, Proteusz i „Lutnia rozstrojona”. O poezji eksperymentalnej polskiego baroku w świetle wypowiedzi teoretycznych, Warszawa 2013.
Płaszczewska, Olga, Romantyczne Galatee. Inkarnacje i metamorfozy dzieł plastycznych w literaturze (Merimée − Hawthorne − Żmichowska), w: Powinowactwa sztuk w kulturze oświecenia i romantyzmu, red. A. Seweryn, M. Kulesza-Gierat, Lublin 2012.
Puchalska, Iwona, Maszyny muzyczne, maszyny poetyczne: urządzenia i nośniki fonograficzne w wierszach poetów polskich XX wieku, „Rocznik Komparatystyczny/Comparative Yearbook/Komparatistisches Jahrbuch” 2016, nr 7.
Rofidal, Jean, Dō-in. Energia, serenità e salute, tłum. S. Bonarelli, Roma 2001.
Sinfonico, Damiano, Poesia come sintesi dei saperi. Historiae di Anedda, 13.10.2018, https://www.labalenabianca.com/2018/11/13/21440/ (d.d. 30.03.2020).
Spinetta, Jean, L’uomo nuovo. Iniziazione nell’era dell’Acquario, tłum. G. Campioni, M. Ponti, Roma 1993.
Świderska, Mariola, Obawy związane ze starością, „Pedagogika Rodziny” 2015, nr 5(3).
Testa, Enrico, Antonella Anedda, w: Dopo la lirica. Poeti italiani 1960−2000, red. idem, Torino 2005.
Wnuk, Marian, Człowiek jako reprodukujący się mechanizm, w: Dusza. Umysł. Ciało. Spór o jedność bytową człowieka, red. A. Maryniarczyk SDB, K. Stępień, Lublin 2007.
W szczelinie między czuwaniem a snem. Sto dziesięć wierszy włoskich poetów współczesnych, tłum. J. Mikołajewski, Kraków−Budapeszt−Syrakuzy 2019.
Zingarelli, Nicola, Lo Zingarelli 2019. Vocabolario della lingua italiana, red. M. Canella, B. Lazzarini, Bologna 2018 (Versione 1.45, iPhone).
Uniwersytet Jagielloński Polska
https://orcid.org/0000-0002-0814-2762
dr hab., prof. UJ, historyk literatury i komparatystka, profesor w Katedrze Komparatystyki Literackiej Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, tłumaczka, z wykształcenia polonistka i italianistka. Autorka licznych prac z literatury porównawczej, m.in. książek: Błazen i błazeństwo w dramacie romantycznym (Kraków 2002), Wizja Włoch w polskiej i francuskiej literaturze okresu romantyzmu (Kraków 2003), Włoskie przekłady dzieł Juliusza Słowackiego (Kraków 2004), Przestrzenie komparatystyki − italianizm (Kraków 2010), Włoskie divertimento. Szkice komparatystyczne (2017). Redaktorka i współredaktorka wielu tomów zbiorowych z komparatystyki i historii literatury polskiej, członek redakcji dwumiesięcznika „Arcana”.
Wszystkie artykuły prezentowane na łamach „Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo” są publikowane w otwartym dostępie na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa wersja 3.0 (CC-BY) 
