Słowacka post-przeszłość po 1918 roku. Kilka uwag wstępnych
Abstrakt
Cezurę roku 1918 w historii słowackiej kultury i literatury zwyczajowo ustalają względy polityczno-historyczne, związane z powstaniem Pierwszej Republiki Czechosłowackiej. Zmiana polityczna nie przekłada się od razu na kondycję społeczeństwa i kultury – w słowackiej kulturze międzywojnia nadal istnieją ślady przeszłości, które znacząco wpływają na słowacką rzeczywistość po 1918 roku. Powyższą tezę rozwija między innymi publicystyka społeczno-kulturalna Michala Chorvátha, Alexandra Matuški i Alžbety Göllnerovej-Gwerkovej z lat trzydziestych XX wieku. Artykuł podsumowuje ich diagnozy i skupia się na obecności przeszłości w rzeczywistości społeczno-kulturalnej słowackiego międzywojnia.
Słowa kluczowe
cezura; Słowacja; międzywojnie; Michal Chorváth; Alexander Matuška; Alžbeta Göllnerová-Gwerková
Źródło finansowania
Artykuł został przygotowany dzięki finansowemu wsparciu z grantu VEGA 2/0021/20: Národnoobrodenecké reprezentácie − mody realizácie, transgresie a tranzície. Kierownik projektu: Mgr. Ivana Taranenková, PhD.
Bibliografia
Bakoš, Emil Oliver, Literárno-historické a kritické práce Dr. Alžbety Göllnerovej-Gwerkovej, Topoľčany 2003.
Chorváth, Michal, Otravená generacia, w: idem, Cestami literatúry. Články, kritiky, recenzie (1932−1944), Bratislava 1960.
Chorváth, Michal, Romantyczne oblicze Słowacji, w: Kwestia słowacka XX wieku, tłum. Z. Jurczak-Trojan, red. R. Chmel, Gliwice 2002.
Franczak, Karol, Kalający własne gniazdo. Artyści i obrachunek z przeszłością, Kraków 2013.
Gosk, Hanna, Wychodzenie z cienia imperium. Wątki postzależnościowe w literaturze polskiej XX i XXI wieku, Kraków 2015.
Habaj, Michal, Ľavá vpred. Prvýročník revue DAV (1924−1925), „Slovenská literatúra” 2017, nr 4.
Leśniak, Andrzej, Nastrój nowoczesności. Doświadczenie filmu, nowe sposoby widzenia i optymizm w archiwum Pierre’a Francastela, „Teksty Drugie” 2018, nr 6.
Lipták, Ľubomír, Słowacy. Stulecie dłuższe niż sto lat, tłum. M. Bystrzak, Kraków 2019.
Matuška, Alexander, Dielo I, Bratislava 2010.
Matuška, Alexander, Ideológia J. M. Hurbana a jej vzťahy k slovenskej súčasnosti, „Slovenská literatúra” 1980, nr 6.
Mencwel, Andrzej, Etos lewicy, Warszawa 2009.
Nasiłowska, Anna, Historia literatury polskiej, Warszawa 2019.
Nycz, Ryszard, Poetyka doświadczenia. Teoria − nowoczesność − literatura, Warszawa 2012.
Žena novej doby, red. A. Göllnerová, J. Zikmundová, Bratislava 1938.
Instytut Literatury Słowackiej Słowackiej Akademii Nauk / Ú stav slovenskej literatúry SAV Słowacja
https://orcid.org/0000-0002-4485-1419
doktor nauk humanistycznych w zakresie literatury słowackiej, pracownik naukowy Instytutu Literatury Słowackiej Słowackiej Akademii Nauk. Absolwentka Uniwersytetu Karola w Pradze i Uniwersytetu Jagiellońskiego (studia słowacystyczne, specjalność literaturoznawcza). Zajmuje się międzywojennymi sporami o model kultury narodowej. Tłumaczka esejów Rudolfa Chmela (Kompleks słowacki, tłum. wspólnie z Tomaszem Grabińskim, MCK, Kraków 2014) i Ľubomíra Liptáka (Słowacy. Stulecie dłuższe niż sto lat, MCK, Kraków 2019). Wspólnie z Vladimírem Barboríkiem opracowała publikację Slovenský intelektuál Alexander Matuška (LIC, 2019), której autorem jest słowacki literaturoznawca Vladimír Petrík (1929−2017). Redaktorka (wspólnie z Radoslavem Passią i Ivaną Taranenkovą) monografii zbiorowej Kontakty literatúry (VEDA, 2020).
Wszystkie artykuły prezentowane na łamach „Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo” są publikowane w otwartym dostępie na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa wersja 3.0 (CC-BY) 
