„Rzeka krwi” i pewien możliwy dialog międzykulturowy
Abstrakt
The article represents an attempt to reflect on the possible causes of a positive reception in Bulgaria for the painting entitled The Batak Massacre (1892) by a Polish artist, Antoni Piotrowski. This work is considered one of the most eloquent visualizations of the traumatic events of significance to Bulgarians that took place during the so-called anti-Turkish April uprising in 1876. Due to the entanglement of circumstances the massacre in Batak has grown to the status of a national myth. The artist, well acquainted with the current situation in the Balkans (which is documented in his autobiography), could not have, however, been fully aware of the semantic potential of the associations invoked by his painting. The topos of the “river of blood”, placed at the centre of attention, interpreted by Piotrowski in a manner differing from that in Southern Slavic folklore or Bulgarian literature, becomes the starting point for the author’s reflections on the repertoire of associations that this work could invoke in the recipient “initiated” into the meanders of their own culture, as was Ivan Vazov, the writer and apologist for the painting. The suggested research approach can be put in the realm of a particular imagology based on the reconstruction of possible strategies to negotiate meanings in intercultural relations.
Słowa kluczowe
kultura bułgarska; malarstwo historyczne; Antoni Piotrowski; Iwan Wazow; topos rzeki; mit narodowy; dialog międzykulturowy
Bibliografia
Alpers, Svetlana. The Art of Describing: Dutch Art in the Seventeenth Century. Chicago: University Press, 1983.
„Autobiografia Antoniego Piotrowskiego”, maszynopis, Zb. Spec. Instytutu Sztuki PAN, No. inw. 91, z. V, 10.
Bartmiński, Jerzy, ed. Słownik stereotypów i symboli ludowych, vol. 1 Kosmos, p. 2 Ziemia. Woda. Podziemie. Lublin: Wydawnictwo UMSC, 1999.
Berger, Karol. Potęga smaku. Teoria sztuki, trans. Anna Tenczyńska. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2008.
Bielik-Robson, Agata. Inna nowoczesność. Pytania o współczesną formułę duchowości. Kraków: Universitas, 2000.
Bourdieu, Pierre. Rozum praktyczny. O teorii działania, trans. Joanna Stryjczyk. Kraków: WUJ, 2009.
Lim, Jie-Hyun. „Narody-ofiary i ich megalomanie”, Więź, no. 2-3 (2010): 22-34.
Simmel, Georg. Most i drzwi. Wybór esejów, trans. Małgorzata Łukasiewicz. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2006.
Szwat-Gyłybow, Grażyna. „Batak − ein Erinnerungsort im bulgarischen kollektiven Bewusstsein”, Südosteuropa Mitteilungen, no. 1 (2011): 36-48.
Szwat-Gyłybowa, Grażyna. „Batak. Miejsce pamięci w bułgarskiej świadomości zbiorowej”, Borussia, no. 46 (2009): 7-27.
Szwat-Gyłybowa, Grażyna, ed. Leksykon tradycji bułgarskiej. Warszawa: SOW, 2011.
Todorowa, Maria. Bałkany wyobrażone, trans. Piotr Szymor et Magdalena Budzińska. Warszawa: Wydawnictwo Czarne, 2008.
Turkish Atrocities in Bulgaria. Letters of the Special Commissioner of the Daily News, J.A. MacGahan: with an introduction and Mr. Schuyler’s Preliminary Report. London: Agnew & Co, 1876. https://archive.org/stream/MacGahanTurkishAtrocitiesInBulgaria/
MacGahan Turkish%20Atrocities%20in%20Bulgaria#page/n1/mode/2up (acc. 20.02. 2015).
Wasilewski, Tadeusz. Historia Bułgarii. Wrocław − Warszawa − Kraków − Gdańsk − Łódź: Ossolineum, 1983.
Uniwersytet Warszawski Polska
Wszystkie artykuły prezentowane na łamach „Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo” są publikowane w otwartym dostępie na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa wersja 3.0 (CC-BY) 
