Interpretacje związków frazeologicznych z leksemami ucho, oko, nos, język, serce – badania na grupie dzieci pięcioletnich
Abstrakt
Głównym celem artykułu jest przedstawienie i omówienie zebranego wśród dzieci pięcioletnich materiału leksykalnego dotyczącego rozumienia i interpretacji związków frazeologicznych z komponentami ucho, oko, nos, język i serce. Wybór relacji frazeologicznych podyktowany był intencją odniesienia się do spraw bliskich dziecku, z którymi styka się ono na co dzień i które utrwaliły się w językowej tradycji powiedzonkowej. Tematyka frazeologizmów miała także zachęcać do swobodnego wypowiadania się na ich temat. Badanie pokazuje, w jaki sposób dzieci interpretują wybrane frazy metatekstowe i jak definiują je za pomocą języka.
Słowa kluczowe
frazeologia; dziecięce interpretacje; kreatywność językowa dzieci
Bibliografia
Ash, S. Nerlove, H. (1960). The development of double function terms in children: an experimental study. W: B. Kaplan, S. Wapner (red.), Perspectives in Psychological Theory (47–60). New York: International Universities Press.
Gentner, D. (1988). Metaphor as structure mapping: the relational shift, Child Development, 59, 47–59.
Haman, M. (2002). Pojęcia i ich rozwój. Percepcja, doświadczenie i naiwne teorie. Warszawa: MATRIX.
Kielar-Turska, M. (1992). Jak pomagać dziecku w poznawaniu świata. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Kurcz, I. (2000). Psychologia języka i komunikacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Lakoff, G., Johnson, M. (1988). Metafory w naszym życiu. Warszawa: Aletheia.
Limont, W. (1996). Analiza wybranych mechanizmów wyobraźni twórczej. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Pearson, B.Z. (1990). The comprehension of metaphor by preschool children, Journal of Child Language, 17, 185–203.
Smółka, L. (2004). Kompetencja komunikacyjna dzieci sześcio-siedmioletnich. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
Śliwa, K. (2014/2015). Rozumienie związków frazeologicznych przez młodzież z uszkodzeniami narządu słuchu, Biuletyn Logopedyczny, 1–2, 83–99.
Vasta, R., Haith, M.M., Miller, S.A. (1995). Psychologia dziecka (M. Babiuch i in., tłum.). Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Wiejak, K., Kostka-Szymańska, M. (2001). Próba oceny myślenia przy pomocy testu interpretacji przysłów. W: B. Kaczmarek, K. Markiewicz, S. Orzechowski (red.), Nowe wyzwania w rozwoju człowieka (67–75), Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Uniwersytet Łódzki, Polska
https://orcid.org/0000-0002-5076-8347
