W stronę dzikiego dzieciństwa. Studium dzikości w trzech XXI-wiecznych książkach obrazkowych
Abstrakt
Podczas gdy większość „dzikiej” literatury dziecięcej przedstawia męskie postacie ludzkie, w XXI wieku wzrasta tendencja do publikowania tekstów ukazujących inny rodzaj dzikości. W niniejszym artykule autorka analizuje trzy książki obrazkowe wydane w XXI wieku, w których bohaterowie nie są mężczyznami i/lub ludźmi. Są nimi: dzika dziewczynka (Dzika Emily Hughes, 2012), piesek salonowy (Such a Good Boy [Jaki dobry piesek] Marianny Coppo, 2020) oraz dziki tygrys (Mr Tiger Goes Wild [Pan Tygrys dziczeje] Petera Browna, 2013). Autorka bada, w jakim stopniu (jeśli w ogóle) nie-męska i/lub nie-ludzka dzikość w tych tekstach różni się od tej najpopularniejszej w literaturze dziecięcej. Analizuje pojęcie dzikości w kontekście słynnej książki obrazkowej dla dzieci z dzikim bohaterem, Tam, gdzie żyją dzikie stwory Maurice’a Sendaka (1963), oraz innych tekstów kultury wykorzystujących ten motyw.
Słowa kluczowe
zwierzęta; chłopcy; literatura dziecięca; gender; dziewczęta; Emily Hughes; Marianna Coppo; Maurice Sendak; Mr Tiger Goes Wild; Peter Brown; książki obrazkowe; Such a Good Boy; Tam, gdzie żyją dzikie stwory; Dzika; dzikość
Źródło finansowania
Niniejszy artykuł został napisany w ramach projektu „Our Mythical Childhood… The Reception of Classical Antiquity in Children’s and Young Adults’ Culture in Response to Regional and Global Challenges” pod kierunkiem prof. Katarzyny Marciniak na wydziale „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego. Projekt finansowany jest przez European Research Council (ERC) w ramach European Union’s Horizon 2020 Research and Innovation Programme – ERC Consolidator Grant (Grant Agreement No 681202).
Bibliografia
AbdelRahim, L. (2015). Children’s literature, domestication, and social foundation: Narratives of civilization and wilderness. Routledge.
Alaimo, S. (2010). Bodily natures: Science, environment, and the material self. Indiana University Press.
Almond, D. (2008). The savage. Walker Books.
Andersen, H. C. (2005). The Snow Queen. In The stories of Hans Christian Andersen (D. C. Frank & J. Frank, Trans.). Duke University Press. (Original work published 1844).
Baratay, É. (2016). Zwierzęcy punkt widzenia. Inna wersja historii (P. Tarasewicz, Trans.). Wydawnictwo w Podwórku. (Original work published 2012).
Benzaquén, A. S. (2006). Encounters with wild children: Temptation and disappointment in the study of human nature. McGill-Queen’s University Press.
Brown, P. (2013). Mr Tiger goes wild. Macmillan.
Brown, P. (2016). The wild robot. Little, Brown.
Candland, D. K. (1993). Feral children and clever animals: Reflections on human nature. Oxford University Press.
Coppo, M. (2020). Such a good boy. Chronicle Books.
Davis, A. M. (2013). Handsome heroes & vile villains: Men in Disney’s feature animation. Indiana University Press.
De Dauw, E., Connell, D. J. Eds. (2020). Toxic masculinity: Mapping the monstrous Other in our heroes. University Press of Mississippi.
Dionysius of Halicarnassus. (2014). Roman antiquities (E. Cary, Trans.). Harvard University Press. (Original work published ca. 1st c. B.C.E.).
Reitherman, W. (Director). (1967). The jungle book [Motion picture]. Walt Disney Productions & Buena Vista Distribution.
Dobrin, S. I, & Kidd, K. B. (Eds.). (2004). Wild things: Children’s culture and ecocriticism. Wayne State University Press.
Douthwaite, J. V. (2002). The wild girl, natural man, and the monster: Dangerous experiments in the Age of Enlightenment. University of Chicago Press.
Eggers, D. (2009). The Wild Things: A novel. McSweeney’s Books.
Favreau, J. (Director). (2016). The jungle book [Motion picture]. Walt Disney Studios Motion Pictures.
Feuerstein, A., & Nolte-Odhiambo, C. (Eds.). (2017). Childhood and pethood in literature and culture: New perspectives on childhood studies and animal studies. Routledge.
Fredrickson, G. M. (1981). White supremacy: A comparative study in American and South African history. Oxford University Press.
Gaiman, N. (2008). The graveyard book. HarperCollins.
Gerstein, M. (1998). The wild boy: Based on the true story of the wild boy of Aveyron. Farrar.
Gortat, G. (2014). Miasteczko Ostatnich Westchnień. Ezop.
Jonze, S. (Director). (2009). Where the Wild Things are. Warner Bros.
Harju, M.-L., & Rouse, D. (2017). “Keeping some wildness always alive”: Posthumanism and the animality of children’s literature and play. Children’s Literature in Education, 49, 447–466. https://doi.org/10.1007/s10583-017-9329-3.
Hughes, E. (2013). Wild. Flying Eye Book.
Jaques, Z. (2015). Children’s literature and the posthuman: Animal, environment, cyborg. Routledge.
Johnston, R. R. (2001). Analyzing visual texts – tools and terminologies. In: M. O. Grenby & K. Reynolds (Eds.), Children’s literature studies: A research handbook (pp. 82–90). Palgrave Macmillan.
Kidd, K. B. (2004). Making American boys: Boyology and the feral tale. University of Minnesota Press.
Kidd, K. B. (2011). Wild Things and wolf dreams: Maurice Sendak, picturebook psychologist. In J. L. Mickenberg & L. Vallone (Eds.), The Oxford handbook of children’s literature (pp. 211–230). Oxford University Press.
Kipling, R. (1894). The jungle book. Macmillan.
Landau, E. (1998). Wild children: Growing up without human contact. Franklin Watts.
Lindgren, A. (1985). Ronia, the robber’s daughter (P. Crampton, Trans.). Puffin Books. (Original work published 1981).
Lindgren, A. (1988). Pippi Longstocking (F. Lamborn, Trans.). Puffin Books. (Original work published 1945).
Mallan, K. (2018). The wild child: Posthumanism and the child-animal figure. In N. Goga, L. Guanio-Uluru, B. Oddrun Hallås, & A. Nyrnes (Eds.), Ecocritical perspectives on children’s texts and cultures: Nordic Dialogues (pp. 225–239). Palgrave Macmillan.
March, J. (2014). Dictionary of classical mythology (2nd ed.). Oxbow Books.
Montgomery, L. M. (1908). Anne of Green Gables. L. C. Page.
Moore, E. (2019). W. S. Gilbert and the context of comedy: The progress of fun. Routledge.
Newton, M. (2002). Savage girls and wild boys: A history of feral children. Faber and Faber.
Pullman, P. (1999). I was a rat! …or the scarlet slippers. Doubleday.
Raaflaub, K. A. (2010). Between myth and history: Rome’s rise from village to empire (the eighth century to 264). In N. Rosenstein & R. Morstein-Marx (Eds.), A companion to the Roman Republic (pp. 125–146). Blackwell.
Raby, P. (1997). Bright paradise: Victorian scientific travellers. Princeton University Press.
Reynolds, K. (2011). Children’s literature: A very short introduction. Oxford University Press.
Richardson, D., & Robinson, V. (2020). Introducing gender and women’s studies (5th ed.). Red Globe Press.
Sendak, M. (2000). Where the Wild Things are. Red Fox. (Original work published 1963).
Skowera, M. (2018a). Strachopolis [Monsteropolis]. In K. Marciniak (Ed.), Our mythical childhood survey. Retrieved December 30, 2020 from http://www.omc.obta.al.uw.edu.pl/myth-survey/item/501.
Skowera, M. (2018b). The Town of Last Sighs [Miasteczko Ostatnich Westchnień]. In K. Marciniak (Ed.), Our mythical childhood survey. Retrieved December 30, 2020 from http://www.omc.obta.al.uw.edu.pl/myth-survey/item/507.
Slany, K. (2016). Groza w literaturze dziecięcej. Od Grimmów do Gaimana. WN UP.
Smith, D. (2015). Disney A to Z (fourth edition): The official encyclopedia. Disney Editions.
Smith, W. (1858). A classical dictionary of biography, mythology, and geography: Based on the larger dictionaries. John Murray & Walton and Maberly.
Soper, K. (1995). What is nature?: Culture, politics and the non-human. Wiley-Blackwell.
Terrusi, M. (2018). The green ship: Reading through branches and waves. Growing outdoors with contemporary children’s picturebooks. Encyclopaideia, 22(50), 79–91. https://doi.org/10.6092/issn.1825-8670/7920.
Trites, R. S. (2018). Twenty-first-century feminisms in children’s and adolescent literature. University Press of Mississippi.
Wieczorek, D. (2015). Strachopolis. Skrzat.
Zornado, J. (2001). Inventing the child: Culture, ideology, and the story of childhood. Routledge.
Uniwersytet Warszawski Polska
https://orcid.org/0000-0002-6840-6504
Anna Mik – mgr, pracuje jako asystentka w projekcie Our Mythical Childhood… The Reception of Classical Antiquity in Children’s and Young Adults’ Culture in Response to Regional and Global Challenges prowadzonym przez prof. Katarzynę Marciniak na Wydziale „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego. Kontakt: anna.m.mik@gmail.com.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Polityka Open Access
Wszystkie artykuły prezentowane na łamach „Dzieciństwa. Literatury i Kultury” są publikowane w otwartym dostępie na licencji Creative Commons – Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Oznacza to, że:
- mogą być udostępniane i cytowane pod warunkiem jednoznacznego i klarownego wskazania autora/autorki/autorów/autorek przywoływanego tekstu;
- nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczałyby innych w wykorzystywaniu tekstu na warunkach określonych w licencji.
Więcej informacji: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl
