Książki dla dzieci w twórczości Doroty Masłowskiej oraz Anny Cieplak i Lidii Ostałowskiej
Abstrakt
Artykuł został poświęcony analizie książek dla dzieci autorstwa Doroty Masłowskiej Jak zostałam wiedźmą. Opowieść autobiograficzna dla dorosłych i dzieci (2014) oraz Anny Cieplak i Lidii Ostałowskiej Zaufanie (2015), ukazanych na tle głównego nurtu ich twórczości adresowanej do dorosłego odbiorcy. Przedmiotem badawczego namysłu jest kwestia miejsca omawianych utworów w dorobku autorek – czy i jak w książkach dla dzieci wymienione pisarki korzystają z wypracowanego wcześniej języka artystycznego, nawiązują do interesującej je tematyki, na ile są więc one spójne z głównym nurtem ich twórczości, a ponadto jakie związki wykazują badane teksty dla dzieci ze współczesną problematyką kulturową.
Słowa kluczowe
Anna Cieplak; Dorota Masłowska; dwuadresowość; komunikacja literacka; Lidia Ostałowska; literatura dla dzieci; zaprojektowany odbiorca
Bibliografia
Adamczykowa, Z. (2001). Literatura dla dzieci. Funkcje, kategorie, gatunki. Wydawnictwo WSP TWP w Warszawie.
Bednarek, M. (2014). Kariera wiedźmy (w popularnej polskiej prozie romansowej po roku 1989). W: K. Ćwiklak (red.), Baśń we współczesnej kulturze. Tom I. Niewyczerpana moc baśni: literatura – sztuka – kultura masowa (s. 249–260). WN UAM.
Bednarek, M. (2020). Baśni przeobrażone. Transformacje bajki i baśni w polskiej epice po 1989 roku (s. 208–256). WN UAM.
Bukowiecka, M. (2019). Świat jako język. Słowo mówione i groteska lingwistyczna w prozie Doroty Masłowskiej. Pamiętnik Literacki, 110(3), 108–130. https://doi.org/10.18318/pl.2019.3.8.
Cichocka, L. (2022, 27 lutego). Jak zostaje się wiedźmą – po premierze w kieleckim teatrze Kubuś. Echo Dnia Świętokrzyskie. Pobrane 2 stycznia 2023 z: https://echodnia.eu/swietokrzyskie/jak-zostaje-sie-wiedzma-po-premierze-w-kieleckim-teatrze-kubus-nasza-recenzja/ar/c13-16070779.
Cieplak, A., Gulda, P. (2021, 14 czerwca). Eurosieroty zabierają głos. Wyjazdy „za chlebem" zmieniły całe pokolenie. Wirtualna Polska. Książki. Pobrane 20 grudnia 2022 z: https://ksiazki.wp.pl/eurosieroty-zabieraja-glos-wyjazdy-za-chlebem-zmienily-cale-pokolenie-6650531971197856a.
Cieplak, A., Ostałowska, L. (2015). Zaufanie (A. Pluta, ilustr.). Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Cieplak, A., Padoł, E. (2017, 12 września). Anna Cieplak: dlaczego w dalszym ciągu trwa ta reprodukcja, dlaczego to, gdzie się rodzimy, determinuje nasz los?. Onet Kultura. Pobrane 3 stycznia 2023 z: https://kultura.onet.pl/wywiady-i-artykuly/anna-cieplak-dlaczego-w-dalszym-ciagu-trwa-ta-reprodukcja-dlaczego-to-gdzie-sie/f2kk1xp.
Cieślikowski, J. (1974). Literatura i podkultura dziecięca. Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Cieślikowski, J. (1976). Literatura czwarta. O naturze i sposobach istnienia literatury dla dzieci. Literatura Ludowa, 1, 3–16.
Conrad Festival. (2017, 29 października). Anna Cieplak laureatką Nagrody Conrada!. Pobrane 29 grudnia 2022 z: http://conradfestival.pl/a/1634,anna-cieplak-laureatka-nagrody-conrada.
Czabanowska-Wróbel, A. (2015). Książki dla dzieci i dorosłych. Przypadek Doroty Masłowskiej. W: B. Niesporek-Szamburska (red.), (Przed)szkolne spotkania z lekturą (s. 293–302). Wydawnictwo UŚ.
Czapliński, P. (2009). Polska do wymiany. Późna nowoczesność i nasze wielkie narracje. Wydawnictwo W.A.B.
Ćwiklak, K. (2014). Motyw podróży w polskiej baśni magicznej. W: K. Ćwiklak (red.), Baśń we współczesnej kulturze. Tom I. Niewyczerpana moc baśni: literatura – sztuka – kultura masowa (s. 133–148). WN UAM.
Darska, B. (2014, 5 maja). Jak zostałam wiedźmą. Nowa, słaba książka Masłowskiej. Onet Kultura. Pobrane 31 grudnia 2022 z: https://kultura.onet.pl/recenzje/jak-zostalam-wiedzma-nowa-slaba-ksiazka-maslowskiej/y7nchf6.
Hernas, C. (1973). Potrzeby i metody badania literatury brukowej. W: S. Żółkiewski, M. Hopfinger (red.), O współczesnej kulturze literackiej. Tom 1 (s. 15–30). Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Kostecka, W. (2014). Baśń postmodernistyczna: przeobrażenia gatunku. Intertekstualne gry z tradycją literacką. Wydawnictwo SBP.
Leszczyński, G. (2006). Wstęp. W: G. Leszczyński (red.), Kulturowe konteksty baśni. Tom 2. W poszukiwaniu straconego królestwa (s. 7–12). Centrum Sztuki Dziecka.
Masłowska, D. (2014). Jak zostałam wiedźmą. Opowieść autobiograficzna dla dorosłych i dzieci (M. Sztyma, ilustr.). Wydawnictwo Literackie.
Michalak, A. (2016). Autor jako literatura. (Wizualna) autofikcja Doroty Masłowskiej. Widok, 13. https://doi.org/10.36854/widok/2016.13.808.
Michalak, A. (2020). Autor jako tekst kultury. Dorota Masłowska w roli bohaterki swoich projektów artystycznych [niepublikowana praca doktorska]. Wydział Polonistyki, Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
Mitosek, Z. (2003). Poznanie (w) powieści – od Balzaca do Masłowskiej. TAiWPN Universitas.
Niesporek-Szamburska, B. (2013). Stereotyp czarownicy i jego modyfikowanie. Na przykładzie tekstów dla dzieci i wypowiedzi dziecięcych. Wydawnictwo UŚ.
Nowicka, U. (2022, 26 lutego). Jak zostałam wiedźmą w kieleckim Kubusiu. Baśń z morałem dla dzieci i rodziców. TVP 3 Kielce. Pobrane 29 grudnia 2022 z: https://kielce.tvp.pl/58735491/jak-zostalam-wiedzma-w-kieleckim-kubusiu-basn-z-moralem-dla-dzieci-i-rodzicow.
Ochmann, M. (2017, luty). Anna Cieplak: Nie demonizujmy gimbazy. Ultramaryna. Pobrane 3 stycznia 2023 z: http://ultramaryna.home.pl/tekst.php?id=1183.
Orłowicz, I. (1998). Czarownice. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Filologia Polska, 51(325), 99–111.
Sobolewska, J. (2014, 13 maja). Masłowska czyta dzieciom. Polityka. Pobrane 13 marca 2023 z: https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kultura/1579775,1,maslowska-czyta-dzieciom.read.
Sobolewska, J. (2023, 24 stycznia). Powrót strasznych ruskich. Polityka, 4, 20–23.
Sobolewski, T. (2009, 21 maja). Pulp fiction po polsku. Wyborcza.pl. Pobrane 20 grudnia 2022 z: https://wyborcza.pl/7,75410,6630396,pulp-fiction-po-polsku.html?disableRedirects=true.
Szymonik, A. (2014). Chipsy, iPhone i czary z Lidla. Teatr, 7–8. Pobrane 28 grudnia 2022 z: https://teatr-pismo.pl/4890-chipsy-iphone-i-czary-z-lidla/.
Wójtowicz-Zając, A. (2014, 1 lipca). Krytyka późnego kapitalizmu dla dzieci w wieku przedszkolnym (Dorota Masłowska: Jak zostałam wiedźmą). artPapier, 13(253). Pobrane 3 stycznia 2023 z: http://artpapier.com/index.php?page=artykul&wydanie=204&artykul=4417.
Wróblewska, V. (2018). Czarownica. W: V. Wróblewska (red.), Słownik polskiej bajki ludowej (s. 368–377). WN UMK.
Żurakowski, B. (1999). Literatura – wartość – dziecko. W świecie poezji dla dzieci. Impuls.
Wydział Pedagogiczno-Artystyczny UAM w Kaliszu Polska
https://orcid.org/0000-0001-5493-5184
Kornelia Ćwiklak – dr hab., profesor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, na Wydziale Pedagogiczno-Artystycznym w Kaliszu. Jej zainteresowania naukowe obejmują badania komparatystyczne, polsko-niemieckie relacje w literaturze współczesnej, nowy regionalizm w badaniach literackich i literaturę dla dzieci. Kontakt: kornelia.cwiklak@amu.edu.pl.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Polityka Open Access
Wszystkie artykuły prezentowane na łamach „Dzieciństwa. Literatury i Kultury” są publikowane w otwartym dostępie na licencji Creative Commons – Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Oznacza to, że:
- mogą być udostępniane i cytowane pod warunkiem jednoznacznego i klarownego wskazania autora/autorki/autorów/autorek przywoływanego tekstu;
- nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczałyby innych w wykorzystywaniu tekstu na warunkach określonych w licencji.
Więcej informacji: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl
