JARMUŻ, WARMUZ, FARMUGA – o kilku pokrewnych etymologicznie germanizmach w gwarowym słownictwie kulinarnym

Antoniewicz, W. (red.). (1962). Historia osadnictwa i organizacja społeczna pasterstwa oraz słownictwo pasterskie Tatr Polskich i Podhala. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.

Breza, E. (1976). Gwara borowiackiej wsi Krzywogoniec pod Tucholą. Rozprawy Komisji Językowej ŁTN, XXII, 5–17.

Dekowski, J.P. (1973). Rośliny dziko rosnące w tradycyjnym pożywieniu chłopów kozienickich. W: A. Kowalska-Lewicka (red.), Pożywienie ludności wiejskiej (247–256). Kraków: Muzeum Etnograficzne.

Eljasz-Radzikowski, S. (1897). Polscy górale tatrzańscy, czyli Podhalanie i Tatry na początku wieku XIX. Lud, III, 225–273.

Grążewski, P. (oprac.). (2012). Tradycyjna ludowa sztuka przyrządzania posiłków, a także zioła i inne rośliny w aptece oraz kuchni mikroregionu pięciu gmin: Golub-Dobrzyń, Kowalewo, Radomin, Ciechocin, Zbójno. Golub-Dobrzyń: Expol, P. Rybiński, J. Dąbek.

Henslowa, M. (1962). Rośliny dziko rosnące w kulturze ludu polskiego (Chenopodium, Atriplex, Urtica, Rumex, Sambucus). Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.

Janczy, W. (1904). Gwara Sromowiec Wyżnich, Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, I, 51–87.

Jostowa, W. (1953). Z życia góralskiej biedoty. Wierchy, XXII, 110–130.

Jostowa, W. (1954). Tradycyjne pożywienie ludności Podhala. Lud, XLI, 703–727.

Kopacz, M. (1973). Pożywienie ludowe na polskim Spiszu w drugiej połowie XIX i w XX wieku. W: A. Kowalska-Lewicka (red.), Pożywienie ludności wiejskiej (127–145). Kraków: Muzeum Etnograficzne.

Kolberg, O. (1873). Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce, seria VI: Krakowskie, cz. II. Kraków: fundusz J.R. Lubomirskiego.

Kolberg, O. (1875). Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce, seria VIII: Krakowskie, cz. IV. Kraków: fundusz J.R. Lubomirskiego.

Łęga, W. (1961). Ziemia chełmińska. Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.

Łuczaj, Ł., Köhler, P. (2011). Liście i inne zielone części dziko rosnących roślin w pożywieniu mieszkańców ziem polskich na podstawie ankiet Józefa Rostafińskiego (XIX w.) i Józefa Gajka (XX w.). Przegląd Historyczny, 733–770.

Matlakowski, W. (1915). Zdobienie i sprzęt ludu polskiego na Podhalu. Zarys życia ludowego, wyd. 2. Warszawa: skład główny w Księgarni Gebethnera i Wolffa.

Moszyński, K. (1929). Kultura ludowa Słowian, cz. I: Kultura materialna. Kraków: Polska Akademia Umiejętności.

Pawłowicz, B. [P.B.] (1893). Wyrazy gwarowe z okolic Tarnowa. Prace Filologiczne, IV, 306–310.

Polakiewicz, M. (1980). Tradycyjne pożywienie ludowe w północnej Polsce. Toruń: Muzeum Etnograficzne w Toruniu.

Przymuszała, L., Świtała-Trybek, D. (2018). O niedomówieniach i nadinterpretacjach, czyli dziedzictwo kulinarne Śląska w kontekście Listy produktów tradycyjnych, Studia Etnologiczne i Antropologiczne (e-czasopismo), 18, 125–144.

Rak, M. (2015). Kulturemy podhalańskie. Kraków: Księgarnia Akademicka.

Sprawozdania z Czynności i Posiedzeń Polskiej Akademii Umiejętności, t. LI (1951). Kraków: nakładem Polskiej Akademii Umiejętności.

Stopka, A. (1898). Materiały do etnografii Podhala (Zakopane, Kościelisko, Poronin, Czarny Dunajec), Materiały Antropologiczno-Archeologiczne i Etnograficzne, III, 73–166.

Szelągowska, G. (2011). Kuchnia z rodowodem. Potrawy i produkty tradycyjne województwa kujawsko-pomorskiego. Toruń: Muzeum Etnograficzne im. M. Znamierowskiej-Prüfferowej.

Szulczewski, J.W. (1932). Rośliny w mianownictwie, przesądach i lecznictwie ludu wielkopolskiego. Lud, XXXI, 93–100.

Świderska, H. (1929). Dialekt Księstwa Łowickiego. Prace Filologiczne, XIV. 257–413.

Świtała-Trybek, D., Przymuszała, L. (2018). Na beztydzień i od święta – o tradycyjnych zupach w śląskim menu. W: A. Kamler, D. Pietrzkiewicz, K. Seroka (red.), Polska i świat przez kuchnię. Studia o dziedzictwie kulinarnym (187–196). Warszawa: Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii Uniwersytetu Warszawskiego.

Tync, B. (2018). Żywność. W: Ziemia Biecka, lud polski w powiatach gorlickim i grybowskim. Praca zbiorowa pod redakcją Seweryna Udzieli, napisana w latach 1889–1895, wydana z rękopisu (83–92). Nowy Sącz: Małopolskie Centrum Kultury „Sokół”.

Słowniki i atlasy językowe

AJK – Atlas językowy kaszubszczyzny i dialektów sąsiednich (1964–1978). Oprac. przez Zespół Zakładu Słowianoznawstwa PAN, t. I–VI pod kier. Z. Stiebera, t. VII–XV, pod kier. H. Popowskiej-Taborskiej. Wrocław–Warszawa–Kraków(–Gdańsk): Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

AJPP – Małecki, M., Nitsch, K. (1934). Atlas językowy polskiego Podkarpacia, cz. I: Mapy, cz. II: Wstęp, objaśnienia, wykazy wyrazów. Kraków: nakładem Polskiej Akademii Umiejętności.

AJW – Sobierajski, Z., Burszta, J. (red.) (1979–2005). Atlas języka i kultury ludowej Wielkopolski, t. I–XI. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.

Brzez – Brzeziński, W. (1982–2009). Słownictwo krajniackie. Słownik gwary wsi Podróżna w Złotowskiem, t. I–V. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich (t. I–III). Warszawa: Energeia (t. IV). Wrocław: Jadwiga Brzezińska (t. V).

CinCiesz – Cinciała, A. (1998). Słownik dialektyczny Księstwa Cieszyńskiego. Wisła: Towarzystwo Miłośników Wisły.

DejnaSł – Dejna, K. (1976). Słownictwo ludowe z terenu byłych województw kieleckiego i łódzkiego (E–J). Rozprawy Komisji Językowej ŁTN, XXII, 135–268.

Demb – Dembowski, B. (1894). Słownik gwary podhalskiej. Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, V, 339–444.

ESJČS – Machek, V. (1957). Etymologický slovník jazyka českého a slovenského. Praha: Nakladatelství československé akademie vĕd.

ЕSUМ – Mel’nychuk, O.S. (red.). (1982–2012). Etymolohichnyĭ slovnyk ukraїns’koї movy. Кyїv: Naykova Dumka.

Grimm – Grimm, J., Grimm, W. (1854−1960). Deutsches Wörterbuch (online: http://dwb.uni-trier.de/de/).

KąśPodh – Kąś, J. (2015–2019). Ilustrowany leksykon gwary i kultury podhalańskiej. Bukowina Tatrzańska: Bukowiańskie Centrum Kultury „Dom Ludowy” (t. I–III). Kraków:

Astraia (t. IV). Nowy Sącz: Małopolskie Centrum Kultury „Sokół” (t. V–XII).

KremerSł – Kremer, A. (1870). Słowniczek prowincjonalizmów podolskich ułożony w Kamieńcu Podolskim w r. 1863. Rocznik ces.-król. Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, I, 178–259.

LKasz – Labuda, A. (1960). Słowniczek kaszubski. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.

LPW – Lorentz, F., Hinze F. (1958–1973). Pomoranisches Wörterbuch, t. I–IV. Berlin: Akademie-Verlag.

LSW – Lorentz, F. (1908–1912). Slovinzisches Wörterbuch, t. I–II. St. Petersburg: Buchdruckerei der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften.

PF IV – Lubicz, R. (1893). Przyczynki do nowego słownika języka polskiego. Prace Filologiczne, IV, 173–279.

RWF XVII – Malinowski, L. (1893). O niektórych wyrazach ludowych polskich. Zapiski porównawcze, Rozprawy Akademii Umiejętności. Wydział Filologiczny, t. XVII, 1893.

SCiesz – Wronicz, J. (red.). (2010). Słownik gwarowy Śląska Cieszyńskiego. Ustroń: Galeria „Na Gojach”.

SychKasz – Sychta, B. (1967–1976). Słownik gwar kaszubskich na tle kultury ludowej, t. I–VII. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.

SSJČ – Havránek, B. (1960–1971). Slovník spisovného jazyka českého, t. I–IV. Praha: Nakladatelství československé akademie vĕd.

SteuerSł – Steuer, F. (1934). Dialekt sulkowski. Kraków: Polska Akademia Umiejętności.

SUM – Hrinchenko, B.D. (red.). (1907–1909). Slovar’ ukraїns’koї movy, t. I–IV. Кyїv.

SWO – Karłowicz, J. (1895). Słownik wyrazów obcego a mniej jasnego pochodzenia używanych w języku polskim. Kraków: nakładem autora.

SzymDom – Szymczak, M. (1964). Słownik gwary Domaniewka w powiecie łęczyckim, cz. II. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.

WDLP – Wörterbuch der deutschen Lehnwörter in der polnischen Schrift- und Standardsprache. Von den Anfängen des polnischen Schrifttums bis in die Mitte des 20. Jahrhunderts, begonnen, konzipiert und grundlegend redigiert von A. de Vincenz, zu Ende geführt von G. Hentschel, 2010 (online: http://diglib.bis.uni-oldenburg.de/bis-verlag/wdlp/).

WLDPO – Hentschel, G., Wörterbuch der parallelen Lehnwörter aus dem Deutschen im Polnischen und in den ostslavischen Sprachen (wersja robocza, dostęp: 27 kwietnia 2022).