Wymiary wielokulturowości w polskim dramacie i teatrze dla dzieci
Abstrakt
Celem artykułu jest zmierzenie się z tematem wielokulturowości we współczesnym polskim dramacie i teatrze dla dzieci. W ostatnich kilkunastu latach rozwijały się one bardzo dynamicznie, wzrosła nie tylko liczba powstających tekstów, lecz także poruszanych w nich tematów. Wśród pojawiającej się problematyki, obok śmierci, potrzeby akceptacji czy poszukiwania własnej tożsamości, zróżnicowanie kulturowe jest zagadnieniem coraz częściej eksplorowanym przez autorów. Artykuł, na przykładach utworów autorstwa najbardziej popularnych polskich dramaturgów, poddaje analizie zarówno sposoby prezentowania przedstawicieli innych kultur, jak i odnajdywania odmienności w obrębie własnej tradycji. Adaptacje teatralne przywoływanych tekstów stanowią istotny kontekst rozważań, podobnie jak odwołania do dramatów portretujących postaci uchodźców.
Zgłoszono: 02.11.2021
Zaakceptowano: 30.03.2022
Słowa kluczowe
dramat dla dzieci; dzieciństwo; teatr dla dzieci; teatr polski; wielokulturowość
Źródło finansowania
Artykuł został dofinansowany ze środków na projekt Interdyscyplinarne badania nad teatrem i dramatem dla młodych odbiorców w ramach grantu „Najlepsi z najlepszych! 4.0” Ministerstwa Edukacji i Nauki.
Bibliografia
Bryś, M. (2017, 22 marca). Omar – chłopiec taki jak ty. Dziennik Teatralny. Pobrane 30 października 2021 z: http://www.dziennikteatralny.pl/artykuly/omar-chlopiec-taki-jak-ty.html.
Cieślak, J. (2016, 28 września). Teatr dla dzieci uczy empatii [rozmowa z Tomaszem Manem]. Rzeczpospolita. Regiony. Pobrane 25 listopada 2019 z: https://regiony.rp.pl/archiwum/9789-teatr-dla-dzieci-uczy-empatii.
Golka, M. (2010). Imiona wielokulturowości. Muza.
Kaczorowski, T. (scen.), Retoruk, A. (reż.). (2017, 26 marca). Teraz tu jest nasz dom. Przedstawienie na żywo w Teatrze Maska, Rzeszów.
Kaleta, K. I. (2019). Tabu? Oswajanie wizerunku śmierci we współczesnym polskim teatrze dla dzieci. Maska, 41, 91–106.
Kaleta, K. I. (2020). Dziecko wobec konfliktów zbrojnych. Portrety wojny we współczesnych polskich dramatach dla młodych odbiorców. Maska, 46(3), 5–17.
Kazimierczak, S. (2014). Ony na widowni. Teatr, 7–8. Pobrane 1 września 2022 z: https://teatr-pismo.pl/4886-ony-na-widowni/.
Kazimierczak, S. (2017). Jeśli macie miejsce. Teatr, 9. Pobrane 9 września 2022 z: https://teatr-pismo.pl/6253-jesli-macie-miejsce/.
Maczuga, M. (2017). Demony nie lalki. E–teatr. Pobrane 10 listopada 2019 z: http:// www.e-teatr.pl/pl/artykuly/237289.html.
Man, T. (scen. i reż.). (2016, 25 września). Aya znaczy miłość. Przedstawienie na żywo w Teatrze Baj Pomorski, Toruń.
Matwiejczuk, K. (2018). Wnuczka Słońca. Nowe Sztuki dla Dzieci i Młodzieży, 44, 5–40.
Olkusz, P. (2014). Lalka, czyli animant [rozmowa z Haliną Waszkiel]. Teatr, 6. Pobrane 1 września 2022 z: https://teatr-pismo.pl/4830-lalka-czyli-animant/.
Pietrenko, A. (2017, 7 lutego). Zło jest w nas. Dziennik Teatralny Poznań. Pobrane 10 listopada 2019 z: http://www.dziennikteatralny.pl/artykuly/zlo-jest-w-nas.html.
Polska Agencja Prasowa. (2016, 17 listopada). Poznań. Prapremiera Opowieści z niepamięci. E-teatr. Pobrane 1 września 2022 z: https://e-teatr.pl/poznan-prapremiera-opowiesci-z-niepamieci-w-animacji-a227274.
Prześluga, M. (2013). Dziób w dziób. Pobrane 5 maja 2020 z: https://encyklopediateatru.pl/ksiazka/327/dziob-w-dziob.
Prześluga, M. (scen.), Paiva, D. (reż.). (2016, 23 listopada). Opowieści z niepamięci. Przedstawienie na żywo w Teatrze Animacji, Poznań.
Prześluga, M. (scen.), Young, J. (reż.). (2017, 4 lutego). Odlot. Przedstawienie na żywo w Teatrze Animacji, Poznań.
Rudziński, Z. (2012). Bilans. Teatr, 10. Pobrane 4 maja 2020 z: http://www.teatr-pismo.pl/przestrzenie-teatru/282/bilans/.
Sikorska-Miszczuk, M. (scen.), Majewska, M. (reż.). (2016, 28 maja). Yemaya – Królowa Mórz. Przedstawienie na żywo we Wrocławskim Teatrze Lalek, Wrocław.
Tyszka, J. (2016). Szaleństwa prasłowiańsko-brazylijsko-holendersko-polskie. Teatralny.pl. Pobrane 10 listopada 2019 z: http://teatralny.pl/recenzje/szalenstwa-praslowiansko-brazylijsko-holendersko-polskie,1769.html.
Urbańczyk, S. (1991). Dawni Słowianie. Wiara i kult. Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Waszkiel, H. (2012). Tańczący z lalkami. Teatr, 4. Pobrane 1 września 2022 z: https://teatr-pismo.pl/4115-tanczacy-z-lalkami/.
Waszkiel, H. (2017, 20 marca). Służę lalkom [rozmowa z Dudą Paivą]. E–teatr. Pobrane 10 listopada 2019 z: http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/238631.html.
Waszkiel, H. (2018). Nowa dramaturgia. Teatr Lalek, 3–4. Pobrane 4 maja 2020 z: http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/268467.html.
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie Polska
https://orcid.org/0000-0001-8655-882X
Karolina I. Kaleta – mgr, przygotowuje rozprawę doktorską w Szkole Doktorskiej Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie dotyczącą kultu Świętej Śmierci w Meksyku. Kontakt: karolina.i.kaleta@doctoral.uj.edu.pl.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Polityka Open Access
Wszystkie artykuły prezentowane na łamach „Dzieciństwa. Literatury i Kultury” są publikowane w otwartym dostępie na licencji Creative Commons – Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Oznacza to, że:
- mogą być udostępniane i cytowane pod warunkiem jednoznacznego i klarownego wskazania autora/autorki/autorów/autorek przywoływanego tekstu;
- nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczałyby innych w wykorzystywaniu tekstu na warunkach określonych w licencji.
Więcej informacji: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl
