Legendy warszawskie czytane na dystans. Mapowanie podań lokalnych w perspektywie geopoetyki i geografii literackiej
Abstrakt
Słowa i obrazy, literatura i przestrzeń, teksty i mapa, muzeum i miasto – to najważniejsze pary pojęć ujmujących w hasłowym skrócie założenia i rezultaty przedsięwzięcia badawczego i wydawniczego Muzeum Warszawy, którego efektem jest opublikowana w 2016 roku antologia Legendy warszawskie w wyborze Anny Marty Zdanowskiej, pod redakcją Julii Odnous oraz w opracowaniu graficznym i z ilustracjami Wojciecha Pawlińskiego. Autor artykułu przygląda się zawartej w książce Mapie legend warszawskich – i temu, co z niej wynika w kontekście badań nad relacjami terytoriów, ich odwzorowań graficznych i towarzyszącego im tekstu.
Słowa kluczowe
czytanie na dystans; geografia literacka; geopoetyka; legenda; mapa; podanie lokalne; przestrzeń; Warszawa
Źródło finansowania
Artykuł powstał na podstawie referatu wygłoszonego podczas XXIX Sesji Varsavianistycznej „Warszawa w kulturze dla dzieci i młodzieży”, sfinansowanego ze środków Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy – Biblioteki Głównej Województwa Mazowieckiego.
Bibliografia
Bilczewski, T. (2016). Wstęp. W: F. Moretti, Wykresy, mapy, drzewa. Abstrakcyjne modele na potrzeby historii literatury (T. Bilczewski, A. Kowalcze-Pawlik, tłum., s. vii–xxi.). Wydawnictwo UJ.
Brooke-Hitching, E. (2017). Atlas lądów niebyłych. Największe mity, zmyślenia i pomyłki kartografów (J. Szczepański, tłum.). Rebis. (wyd. oryg. 2016).
Brooke-Hitching, E. (2018). Złoty atlas. Największe wyprawy, odkrycia i poszukiwania na mapach (J. Szczepański, tłum.). Rebis.
Bukowiecki, Ł. (2016). Legend warszawskich życie (nie)codzienne. W: A. M. Zdanowska (wyb.), J. Odnous (oprac. i red.), Legendy warszawskie. Antologia (s. 562–581). Muzeum Warszawy.
Chotomska, W. (2016). Legenda o Warsie i Sawie. W: A. M. Zdanowska (wyb.), J. Odnous (oprac. i red.), Legendy warszawskie. Antologia (s. 382–387). Muzeum Warszawy. (wyd. oryg. 2000).
Dunin-Wąsowicz, P. (2010). Warszawa fantastyczna. Raster.
Dunin-Wąsowicz, P. (2015). Fantastyczny atlas Polski. NCK.
Eco, U. (2013). Historia krain i miejsc legendarnych (T. Kwiecień, tłum.). Rebis.
Filiciak, M. (2015). Kartografia wyobraźni. Dwutygodnik, 165. Pobrane 31 stycznia 2020 z: https://www.dwutygodnik.com/artykul/6052-kartografia-wyobrazni.html.
Flisowska, Z. (2016). Kościół Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny, ulica Przyrynek [nota rozdziałowa]. W: A. M. Zdanowska (wyb.), J. Odnous (oprac. i red.), Legendy warszawskie. Antologia (s. 391). Muzeum Warszawy.
Foucault, M. (2005). Inne przestrzenie (A. Rejniak-Majewska, tłum.). Teksty Drugie, 6, 117–125. (wyd. oryg. 1984).
Kubicka, H. (2009). Literatura i mapy. Modele kartograficzne w badaniach nad literaturą popularną. W: H. Kubicka, O. Taranek (red.), Kody kultury. Integracja, transformacja, synergia (s. 86–98). Sutoris.
Manguel A., Guadalupi G. (2019). Słownik miejsc wyobrażonych (P. Bikont, J. Gondowicz, M. Kłobukowski, J. Kozak, M. Płaza, M. Świerkocki, tłum.). PIW. (wyd. oryg. 1980).
Moretti, F. (1998). Atlas of the European novel, 1800–1900. Verso. (wyd. oryg. 1997).
Moretti, F. (2016). Wykresy, mapy, drzewa. Abstrakcyjne modele na potrzeby historii literatury (T. Bilczewski, A. Kowalcze-Pawlik, tłum.). Wydawnictwo UJ. (wyd. oryg. 2005).
Mycielska, M., Odnous, J. (red.). (2017). Sprawozdanie Muzeum Warszawy 2016. Muzeum Warszawy.
Napiórkowski, M., Szarecki, A., Dobrosielski, P., Filipkowski, P., Kaczmarek, O. (2015). Kultura wernakularna. Antropologia projektów nieudanych. Kultura Współczesna, 3, 14–26.
Perzyńska, A. (2016). Czy da się stworzyć mapę Baśnioboru? Kilka uwag na temat świata Brandona Mulla. W: W. Kostecka, M. Skowera (red.), Geografia krain zmyślonych. Wokół kategorii miejsca i przestrzeni w literaturze dziecięcej, młodzieżowej i fantastycznej (s. 231–242). Wydawnictwo SBP.
Piątek, G. (2016). Sanator. Kariera Stefana Starzyńskiego. W.A.B.
Rybicka, E. (2014). Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich. TAiWPN Universitas.
Rybicka, E. (2019). Geopoetyka – miejsca wspólne geografii i literatury. W: J. Angiel, E. Szkurłat (red.), Miejsce i przestrzeń. Edukacja geograficzna w ujęciu humanistycznym (s. 51–63). Bogucki WN.
Schalansky, J. (2013). Atlas wysp odległych. Pięćdziesiąt wysp, na których nigdy nie byłam i nigdy nie będę (T. Ososiński, tłum.). Dwie Siostry. (wyd. oryg. 2009).
Szelburg-Zarembina, E. (1938). Legendy Warszawy. Gebethner i Wolff.
Szelburg-Zarembina, E. (2016). Wróżba Panny Wodnej. W: A. M. Zdanowska (wyb.), J. Odnous (oprac. i red.), Legendy warszawskie. Antologia (s. 346–351). Muzeum Warszawy. (wyd. oryg. 1938).
Wróblewska, V. (2008). O toruńskich podaniach lokalnych. W: H. Czachowski, A. Mianecki (red.), Do Torunia kupić kunia. W 60. rocznicę założenia oddziału toruńskiego Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego (s. 17–30). Polskie Towarzystwo Ludoznawcze – Oddział w Toruniu.
Wróblewska, V. (2016). Od przestrzeni realnej do wyimaginowanej – Toruń w literaturze dla dzieci. W: W. Kostecka, M. Skowera (red.), Geografia krain zmyślonych. Wokół kategorii miejsca i przestrzeni w literaturze dziecięcej, młodzieżowej i fantastycznej (s. 79–98). Wydawnictwo SBP.
Zdanowska, A. M. (2016). Wybór legend. W: A. M. Zdanowska (wyb.), J. Odnous (oprac. i red.), Legendy warszawskie. Antologia (s. 14–15). Muzeum Warszawy.
Zdanowska, A. M. (wyb.), Odnous, J. (oprac. i red.). (2016). Legendy warszawskie. Antologia. Muzeum Warszawy.
Uniwersytet Waszawski Polska
https://orcid.org/0000-0001-7602-017X
Łukasz Bukowiecki – dr, pracuje na Uniwersytecie Warszawskim. Jego zainteresowania badawcze obejmują społeczne konstruowanie dziedzictwa, kulturową historię muzeów i wyobrażenia miejskie w regionie Morza Bałtyckiego. Kontakt: l.m.bukowiecki@gmail.com.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Polityka Open Access
Wszystkie artykuły prezentowane na łamach „Dzieciństwa. Literatury i Kultury” są publikowane w otwartym dostępie na licencji Creative Commons – Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Oznacza to, że:
- mogą być udostępniane i cytowane pod warunkiem jednoznacznego i klarownego wskazania autora/autorki/autorów/autorek przywoływanego tekstu;
- nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczałyby innych w wykorzystywaniu tekstu na warunkach określonych w licencji.
Więcej informacji: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl
