Baśniowe przyszłości. Krytyczne refleksje
Praet, S., Kérchy, A. (red.). (2019). The fairy tale vanguard: Literary self-consciousness in a marvelous genre. Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars.
Abstrakt
Artykuł zawiera krytyczne refleksje na temat zredagowanego przez Stijna Praeta i Annę Kérchy zbioru The Fairy Tale Vanguard: Literary Self-Consciousness in a Marvelous Genre [Baśniowa awangarda. Literacka samoświadomość cudownego gatunku] (2019). Awangardę można zdefiniować jako „wysunięty oddział posuwających się naprzód sił zbrojnych lub morskich”, uznani i młodzi krytycy maszerują zaś w obronie baśni – gatunku mającego skomplikowaną recepcję na przestrzeni wieków. Na pierwszy plan wysuwa się samoświadomość formy i jej intertekstualna złożoność, baśniowe eksperymenty sięgają bowiem od XVII-wiecznych francuskich conteuses po modernistyczne opowiadania i współczesny film, a wszystko to łączy się w celebrację wyrafinowania gatunku i jego nieustającej aktualności. Książka porusza temat gatunkowej złożoności baśni, które nie poddają się jakiejkolwiek prostej kategoryzacji. Termin „baśń” często funkcjonuje jako „słowo-wytrych” dla różnych narracji baśniowych, co toruje drogę do refleksji nad nowymi podgatunkami, takimi jak „antybaśń”. Wreszcie, zasugerowano, że idea „głębokiej magii” baśni, zaproponowana przez Rikki Ducornet, otwiera przed nami możliwości i pozwala na akceptację tego, co nieznane, oraz potencjału, który owo nieznane ze sobą niesie. W ten sposób zyskujemy imaginacyjną przestrzeń, umożliwiającą snucie wizji o nowej i lepszej rzeczywistości. Jest to centralna perspektywa zaproponowanego w The Fairy Tale Vanguard uprzywilejowania eksperymentów, w ten sposób podkreślone zostaje bowiem przekonanie, że baśń wykorzystuje swój głęboki polityczny potencjał w walce ze współczesnymi przejawami opresji. Być może więc nie my, badacze baśni, maszerujemy, by jej pomóc, lecz w niesprawiedliwym świecie to baśnie walczą w naszym imieniu.
Słowa kluczowe
Anna Kérchy; antybaśń; baśń; teoria gatunków; wyobraźnia; literatura; Stijn Praet
Bibliografia
Bacchilega, C. (1997). Postmodern fairy tales: Gender and narrative strategies. Philadelphia, PA: University of Pennsylvania Press.
Bottigheimer, R. B. (2019). Response to Part One. In S. Praet & A. Kérchy (Eds.), The fairy tale vanguard: Literary self-consciousness in a marvelous genre (pp. 129–135). Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars.
Casado Villanueva, M. (2019). “Excavating the very old to discover the very new”: The modernist fairy tales of D. H. Lawrence and Katherine Mansfield. In S. Praet & A. Kérchy (Eds.), The fairy tale vanguard: Literary self-consciousness in a marvelous genre (pp. 193–212). Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars.
De Blécourt, W. (2019). The witch in the oven: Exploring Hansel & Gretel: Witch Hunters. In S. Praet & A. Kérchy (Eds.), The fairy tale vanguard: Literary self-consciousness in a marvelous genre (pp. 229–249). Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars.
Ducornet, R., & Ryan-Sautour, M. (2019). Interview with a vanguard author. In S. Praet & A. Kérchy (Eds.), The fairy tale vanguard: Literary self-consciousness in a marvelous genre (pp. 247–2155). Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars.
Gicu, D. (2019). The role of fairy tales in the formation of Romanian national literature. In S. Praet & A. Kérchy (Eds.), The fairy tale vanguard: Literary self-consciousness in a marvelous genre (pp. 175–192). Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars.
Haase, D. (2004). Fairy tales and feminism: New approaches. Detroit, MI: Wayne State University Press.
Harries, E. W. (2001). Twice upon a time: Women writers and the history of the fairy tale. Princeton, NJ: Princeton University Press.
Harries, E. W. (2019). Response to Part Two: “Wondering and wandering” in fairy-tale studies. In S. Praet & A. Kérchy (Eds.), The fairy tale vanguard: Literary self-consciousness in a marvelous genre (pp. 247–255). Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars.
Heidmann, U. (2019). Perrault’s vanguard experimentation with Apuleius, Basile and history: Sleeping Beauty, Psyche and the Bourbon Princess. In S. Praet & A. Kérchy (Eds.), The fairy tale vanguard: Literary self-consciousness in a marvelous genre (pp. 37–54). Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars.
Høyrup, H. (2019). Little worlds of words and things: The intergeneric and linguistic innovation of Hans Christian Andersen’s fairy tales. In S. Praet & A. Kérchy (Eds.), The fairy tale vanguard: Literary self-consciousness in a marvelous genre (pp. 154–174). Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars.
Kérchy, A. (2011). Postmodern reinterpretations of fairy tales: How applying new methods generates new meanings. Lewiston, ME, & Lampeter: Edwin Mellen Press.
Kérchy, A. (2019). Meta-imagination in Lewis Carroll’s literary fairy-tale fantasies about Alice’s adventures. In S. Praet & A. Kérchy (Eds.), The fairy tale vanguard: Literary self-consciousness in a marvelous genre (pp. 55–76). Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars.
Morin, E. (2019). Cartesian wit and American fantasy: A comparative study of Eric Chevillard’s Le Vaillant Petit Tailleur (2003) and Robert Coover’s Briar Rose (1996). In S. Praet & A. Kérchy (Eds.), The fairy tale vanguard: Literary self-consciousness in a marvelous genre (pp. 111–128). Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars.
Praet, S. (2019). Introduction. In S. Praet & A. Kérchy (Eds.), The fairy tale vanguard: Literary self-consciousness in a marvelous genre (pp. 1–17). Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars.
Praet, S., & Kérchy, A. (Eds.). (2019). The fairy tale vanguard: Literary self-consciousness in a marvelous genre. Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars.
Raynard, S. (2019). The modernist political agenda of the first Contes de Fées: Mademoiselle Lhéritier, Madame D’Aulnoy, and Madame de Murat’s paratexts. In S. Praet & A. Kérchy (Eds.), The fairy tale vanguard: Literary self-consciousness in a marvelous genre (pp. 18–36). Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars.
Reynolds, K. (2020). The feminist architecture of postmodern anti-tales: Space, time & bodies. London: Routledge.
Ryan-Sautour, M. (2019). The linguistic punctum in Rikki Ducornet’s The Complete Butcher’s Tales (1994) and The One Marvelous Thing (2008). In S. Praet & A. Kérchy (Eds.), The fairy tale vanguard: Literary self-consciousness in a marvelous genre (pp. 213–228). Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars.
Sundmark, Björn (2019). Fairying the avant-garde in Pär Lagerkvist’s Evil Fairy Tales. In S. Praet & A. Kérchy (Eds.), The fairy tale vanguard: Literary self-consciousness in a marvelous genre (pp. 92–110). Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars.
Tiffin, J. (2019). Princesses and lift-men: The contemporary as self-conscious play in Edith Nesbit’s fairy tales. In S. Praet & A. Kérchy (Eds.), The fairy tale vanguard: Literary self-consciousness in a marvelous genre (pp. 77–91). Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars.
Vanguard. (n.d.). In Lexico: Powered by Oxford. Retrieved from https://www.lexico.com/en/definition/vanguard.
Van Leeuwen, R. (2019). Fairy tales and genre transformation: The influence of The Thousand and One Nights on French literature in the eighteenth century. In S. Praet & A. Kérchy (Eds.), The fairy tale vanguard: Literary self-consciousness in a marvelous genre (pp. 138–153). Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars.
Zipes, J. (2012). The irresistible fairy tale: The cultural and social history of a genre. Princeton, NJ: Princeton University Press.
University of Tulsa & Tulsa Community College Stany Zjednoczone
https://orcid.org/0000-0001-8455-7241
Kendra Reynolds – dr, była w latach 2019–2020 stypendystką Fulbrighta na Uniwersytecie w Tulsie i w Szkole Społecznej w Tulsie (Stany Zjednoczone). Jej zainteresowania naukowe obejmują XXI-wieczne antybaśnie, fliteraturę i teorię feministyzną oraz koncepcje przestrzeni, czasu i ciał w literaturze. Kontakt: ker8998@utulsa.edu.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Polityka Open Access
Wszystkie artykuły prezentowane na łamach „Dzieciństwa. Literatury i Kultury” są publikowane w otwartym dostępie na licencji Creative Commons – Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Oznacza to, że:
- mogą być udostępniane i cytowane pod warunkiem jednoznacznego i klarownego wskazania autora/autorki/autorów/autorek przywoływanego tekstu;
- nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczałyby innych w wykorzystywaniu tekstu na warunkach określonych w licencji.
Więcej informacji: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl
