W otoczeniu duchów. Nawiedzona tożsamość w powieści Waimea Summer Johna Dominisa Holta
Abstrakt
W 1976 roku John Dominis Holt opublikował Waimea Summer [Lato w Waimei], utwór uznawany za pierwszą powieść autorstwa Kanaka Maoli [rdzennego Hawajczyka] w języku angielskim. W tej narracji o dorastaniu, osadzonej na Hawajach w latach 30. XX wieku, śledzimy losy czternastoletniego Marka Hulla, w połowie białego, a w połowie Kanaka Maoli, który doświadcza serii nawiedzeń podczas pobytu na farmie należącej do wuja. Wszystko to dzieje się, gdy w chłopcu rozwija się queerowa tożsamość i narastają jego problemy z dochowaniem wierności własnej kulturze. Po amerykańskiej okupacji Hawajów nauki chrześcijańskich misjonarzy oraz prawna penalizacja aktów homoseksualnych doprowadziły do wykorzenienia relacji aikāne [homoseksualnych], praktykowanych przez ali‘i [starszyznę] z rodu Marka, ale jego queerowe pragnienia nie wygasają. W artykule powieść zostaje zinterpretowana w odniesieniu do teorii queerowego gotyku w wersji zaproponowanej przez Laurę Westengard. W tej perspektywie przybierająca na sile przeszłość podważa wyobrażenia na temat amerykańskiej nuklearnej heteroseksualnej rodziny, a w ten sposób narracja i sprawczość zostają zwrócone queerowemu rodzimemu podmiotowi.
Słowa kluczowe
literatura inicjacyjna; literatura gotycka; literatura hawajska; John Dominis Holt; literatury Pacyfiku; Waimea Summer [Lato w Waimei]; teoria queer
Bibliografia
Aleardo, Z. (2013). Sodomy laws and gender variance in Tahiti and Hawai‘i. Laws, 2(2), 51–68. https://doi.org/10.3390/laws2020051.
Bingham, H. (1855). A residence of twenty-one years in the Sandwich islands; or the civil, religious, and political history of those islands: Comprising a particular view of the missionary operations connected with the introduction and progress of Christianity and civilization among the Hawaiian people: Third edition revised and corrected.
To which is added a table of missionaries of the American board to the Sandwich islands. Canandaigua, NY: H. D. Goodwin.
Cohen, J. J. (1996). Monster culture (seven theses). In J. J. Cohen (Ed.), Monster theory: Reading culture (pp. 3–25). Minneapolis, MN: University of Minnesota Press.
Gale, H. (2019). Ho‘onani, hula warrior. Toronto: Tundra Books.
ho’omanawanui, k. (2017). A cairn of stories: Establishing a foundation of Hawaiian literature / He ahu mo’olelo: e ho’okahua i ka paepae mo’olelo Palapala Hawai’i. Palapala, 1, 51+.
Holt, J. (1993). Recollections: Memoirs of John Dominis Holt 1919–1935. Honolulu, HI: Ku Pa‘a.
Holt, J. (1995). On being Hawaiian. Honolulu, HI: Ku Pa‘a. (Original work published 1964).
Holt, J. (1998). Waimea summer: A novel. Honolulu, HI: Ku Pa‘a. (Original work published 1976).
Kame‘eleihiwa, L. (1992). Native land and foreign desires. Honolulu, HI: Bishop Museum.
Kikuchi, W. K. (1976). The fireball in Hawaiian folklore. In A. L. Kaeppler & H. A. Nimmo, Directions in Pacific traditional literature: Essays in honor of Katharine Luomala (pp. 157–172). Honolulu, HI: Bishop Museum.
Lyons, P. (2018). John Dominis Holt’s Kanaka Maoli modernism. Symploke, 26(1), 93–108.
McDougall, B. (2011). ‘O ka lipo o ka lā, ‘O ka lipo o ka pō: Cosmogonic kaona in contemporary Kanaka Maoli literature. Unpublished PhD thesis, Department of English, University of Hawai’i at Mānoa, Mānoa, USA. Retrieved from https://scholarspace.manoa.hawaii.edu/handle/10125/101627.
Morris, R. (1990). Aikāne: Accounts of Hawaiian same-sex relationships in the journals of Captain Cook’s Third Voyage (1776–80). Journal of Homosexuality, 19(4), 21–54. https://doi.org/10.1300/J082v19n04_03.
Najita, S. (2001). History, trauma, and the discursive construction of ‘race’ in John Dominis Holt’s Waimea Summer. Cultural Critique, 47(1), 167–214. https://doi.org/10.1353/cul.2001.0026.
Ngozi Adichie, C. (2009, July). The danger of a single story [Video file]. Retrieved from https://www.ted.com/talks/chimamanda_ngozi_adichie_the_danger_of_a_single_story.
Osorio, J. H. (2018). (Re)membering ‘upena of intimacies: A Kanaka Maoli mo‘olelo beyond queer theory. Unpublished PhD thesis, Department of English, University of Hawai’i at Mānoa, Mānoa, USA. Retrieved from https://scholarspace.manoa.hawaii.edu/handle/10125/62423.
Pukui, M. K., Haertig, E. W, & Lee, C. A. (1972). Nānā i ke kumu (look to the source) (vol. 2). Honolulu, HI: Hui Hānai.
Sedgwick, E. K. (1997). Paranoid reading and reparative reading; or, you’re so paranoid, you probably think this introduction is about you. In E. K. Sedgwick (Ed.), Novel gazing: Queer readings in fiction (pp. 1–37). Durham, NC: Duke University Press.
Shurer, O. (Producer), Clements, R., & Musker, J. (Directors). (2016). Moana [Motion picture]. United States: Walt Disney Studios Motion Pictures.
Skowera, M. (2019). Lewis Barnavelt and the rainbow over New Zebedee: Queering The House with a Clock in Its Walls. Dzieciństwo. Literatura i Kultura, 1(1), 85–108. https://doi.org/10.32798/dlk.29.
Thomas, E. E. (2019). The dark fantastic: Race and the imagination from Harry Potter to the Hunger Games. New York, NY: New York University Press.
Westengard, L. (2019). Gothic queer culture: Marginalized communities and the ghosts of insidious trauma. Lincoln, NE: University of Nebraska Press.
Witkowska, A. (2013). American Gothic, czyli horror amerykańskiego domostwa. Analiza „udomowionej”, amerykańskiej wersji gotyku na przykładzie seriali American Gothic i American Horror Story. Media – Kultura – Komunikacja Społeczna, 9, 154–162.
Uniwersytet Hawajski w Mānoa Stany Zjednoczone
https://orcid.org/0000-0002-3748-1915
Alexander Casey – mgr, przygotowuje rozprawę doktorską na Wydziale Anglistyki Uniwersytetu Hawajskiego w Mānoa (Stany Zjednoczone) dotyczącą queerowej literatury dziecięcej. Kontakt: ancasey@hawaii.edu.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Polityka Open Access
Wszystkie artykuły prezentowane na łamach „Dzieciństwa. Literatury i Kultury” są publikowane w otwartym dostępie na licencji Creative Commons – Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Oznacza to, że:
- mogą być udostępniane i cytowane pod warunkiem jednoznacznego i klarownego wskazania autora/autorki/autorów/autorek przywoływanego tekstu;
- nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczałyby innych w wykorzystywaniu tekstu na warunkach określonych w licencji.
Więcej informacji: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl
