Spaces of Horror in Leigh Bardugo’s Works Set in the Grishaverse as a Tool of Social Criticism
Abstract
This paper analyses selected works by Leigh Bardugo set in the Grishaverse. Its aim is to explore the way in which the writer consistently employs horror narrative mechanisms to critique non-literary reality. The unique aspect of Bardugo’s criticism, specifically her emphasis on individual responsibility for the oppressive nature of the social system, is one of the factors distinguishing the series from conventionally understood fantasy. The text achieves its goal by analysing spaces depicted through the poetics of horror (predominantly derived from Gothic literature), and by exploring the relationship between the hero and space, attempting to determine the scope of their mutual influences and the symbolic function of space. The author of the paper identifies the functions of appropriation practices and symbolic marking of space, considering them as possible expressions of rebellion against the system’s identified weaknesses. Ultimately, these considerations make an attempt to place the Grishaverse within the broader discourse of socially engaged fantasy.
Keywords
Grishaverse; Leigh Bardugo; fantasy literature; young adult literature; spaces of horror; poetics; place and space studies
References
Aguirre, M. (2002). Geometria strachu. Wykorzystanie przestrzeni w literaturze gotyckiej (A. Izdebska, tłum.). W: G. Gazda, A. Izdebska, J. Płuciennik (red.), Wokół gotycyzmów (s. 15–32). TAiWPN Universitas.
Bardugo, L. (2016a). Cień i kość (M. Strzelec, W. Szypuła, tłum.). Mag. (wyd. oryg. 2012).
Bardugo, L. (2016b). Szóstka wron (M. Strzelec, W. Szypuła, tłum.). Mag. (wyd. oryg. 2015).
Bardugo, L. (2019a). Oblężenie i nawałnica (M. Strzelec, W. Szypuła, tłum.). Mag. (wyd. oryg. 2013).
Bardugo, L. (2019b). Król z bliznami (M. Strzelec, W. Szypuła, tłum.). Mag.
Bethke, B. (1997). The ethymology of ‘cyberpunk’. Pobrane 10 października 2023 z: https://web.archive.org/web/20130716211015/http://www.brucebethke.com/articles/re_cp.html.
Clute, J., Grant, J. (1995). The encyclopedia of fantasy. St Martin’s Press.
Dixon, W. W. (2000). Film genre 2000. State University of New York Press.
Fiske, J. (2010). Zrozumieć kulturę popularną (K. Sawicka, tłum.). Wydawnictwo UJ. (wyd. oryg. 1989).
Hall, E. T. (2005). Ukryty wymiar (T. Hołówka, tłum.). PIW. (wyd. oryg. 1966).
Gentry, B. (2018, 2 lutego). Unstoppable: YA fantasy author Leigh Bardugo on world-building and having faith in your abilities. Writer’s Digest. Pobrane 15 października 2023 z: https://www.writersdigest.com/be-inspired/the-wd-interview-ya-fantasy-author-leigh-bardugo.
Gemra, A. (2006). Twarz pod maską. Kilka uwag na marginesie wybranych ikon grozy. W: J. Kolbuszewski (red.), Literatura i wyobraźnia. Prace ofiarowane Profesorowi Tadeuszowi Żabskiemu w 70 rocznicę urodzin (s. 501–510). Agencja Wydawnicza a linea.
Gemra, A. (2008). Od gotycyzmu do horroru. Wilkołak, wampir i monstrum Frankensteina w wybranych utworach. Wydawnictwo UWr.
Głowiński, M. (1975). Zarys teorii literatury (wyd. 4). WSiP.
Głowiński, M., Sławiński, J. (red.). (1988). Słownik terminów literackich (wyd. 2). Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Has-Tokarz, A. (2010). Horror w literaturze współczesnej i filmie. Wydawnictwo UMCS.
Jałowiecki, B. (2011). Miejsce, przestrzeń, obszar. Przegląd Socjologiczny, 60(2–3), 9–28.
James, K. (2009). Death, gender and sexuality in contemporary adolescent literature. Routlege.
Janion, M. (2001). Zło i fantazmaty. TAiWPN Universitas.
Jędrych, K. (2016). Uwięzione w „idealnych” światach. Bohaterki współczesnych powieści dystopijnych dla młodzieży i przestrzeń, w której żyją. W: W. Kostecka, M. Skowera (red.), Geografia krain zmyślonych. Wokół kategorii miejsca i przestrzeni w literaturze dziecięcej, młodzieżowej i fantastycznej (s. 213–230). Wydawnictwo SBP.
Keyes, L. (2012, 25 kwietnia). Genre friction: What is Tsarpunk? by Leigh Bardugo. Age of Steam. Pobrane 6 maja 2023 z: https://ageofsteam.wordpress.com/2012/04/25/genre-friction-what-is-tsarpunk-by-leigh-bardugo/.
King, S. (2009). Danse macabre (P. Braiter, P. Ziemkiewicz, tłum.). Prószyński i S-ka. (wyd. oryg. 1981).
Kostecka, W. (2023). Fizyczne i społeczno-kulturowe rany bohaterek współczesnej fantastyki młodzieżowej w świetle feminizmu korporalnego. Er(r)go, 46, 113–130. https://doi.org/10.31261/errgo.13419.
Kozdraś, G. (2011). Między domem a miastem. Podbój i zawłaszczanie przestrzeni publicznych przez subkultury młodzieżowe. Forum Socjologiczne, 2, 89–105.
Kubicka, H. (2010). Tam, gdzie czai się zło. Przestrzeń w horrorze jako mechanizm budzenia strachu. Literatura i Kultura Popularna, 16, 71–89.
Leś, M. M. (2008). Fantastyka socjologiczna. Poetyka i myślenie utopijne. Wydawnictwo UwB.
Maj, K. M. (2019). Światotwórstwo w fantastyce. Od przedstawienia do zamieszkiwania. TAiWPN Universitas.
Markiewicz, H. (1984). Czas i przestrzeń w utworach narracyjnych. W: Wymiary dzieła literackiego (s. 123–144). Wydawnictwo Literackie.
Mason, E. (2016, 19 sierpnia). How Leigh Bardugo uses fantasy to shine a light on real world issues. Washington Post. Pobrane 14 października 2023 z: https://www.washingtonpost.com/entertainment/books/leigh-bardugo-crooked-kingdom-six-of-crows-book-interview/2016/08/19/e8d28998-661f-11e6-8b27-bb8ba39497a2_story.html.
Matlock, M. (2018). “Those maps would have to change”: Remapping the borderlines of the posthuman body in Leigh Bardugo’s Grisha trilogy. W: A. Tarr, D. R. White (red.), Posthumanism in young adult fiction: Finding humanity in a posthuman world (s. 97–116). University Press of Mississippi.
Papuzińska, J. (2008). Zatopione królestwo. O polskiej literaturze fantastycznej XX wieku dla dzieci i młodzieży (wyd. 2 rozsz.). Literatura.
Phillips, L. (2020). Mythopoeic YA: Worlds of possibility. W: R. Fitzsimmons, C. A. Wilson (red.), Beyond the blockbusters: Themes and trends in contemporary young adult fiction (s. 123–139). University Press of Mississippi. https://doi.org/10.14325/mississippi/9781496827135.003.0009.
Pomieciński, A. (2011). Cyberpunk: pomiędzy technologią a kontrkulturą. Świat Tekstów. Rocznik Słupski, 9, 205–212.
Rose, N. A. (2020). Heterotopia of Little Palace in Leigh Bardugo’s Shadow and Bone. Litera Kultura, 8(2), 1–9. https://doi.org/10.26740/lk.v8i2.37859.
Rybicka, E. (2006). Geopoetyka (o mieście, przestrzeni i miejscu we współczesnych teoriach i praktykach kulturowych). W: M. P. Markowski, R. Nycz (red.), Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy (s. 471–490). TAiWN Universitas.
Rybicka, E. (2008). Od poetyki przestrzeni do polityki miejsca. Zwrot topograficzny w badaniach literackich. Teksty Drugie, 4, 21–38.
Stasiewicz, P. (2016). Między światami. Intertekstualność i postmodernizm w literaturze fantasy. Wydawnictwo UwB.
Stasiewicz-Bieńkowska, A. (2022). Migracje, motyw domu i obrazy inności w twórczości fantastycznej Leigh Bardugo. W: M. Kijewska-Trębecka, E. Michna (red.), Pomiędzy starym a nowym światem. Historie, migracje, etniczność (s. 307–322). Wydawnictwo UJ.
Sterling, B. (1988). Preface. W: B. Sterling (red.), Mirrorshades: The cyberpunk anthology (s. ix–xvi). Ace Books.
Tischner, J. (2006). Filozofia dramatu (wyd. 2). Znak.
Turello, E. (2021). Modern-day fantasy: The progressive role of the active female. Sacred Heart University Scholar, 4(1), 4–18.
Wallis, A. (1967). Socjologia wielkiego miasta. PWN.
Wydmuch, M. (1975). Gra ze strachem. Fantastyka grozy. Czytelnik.
Yourcenar, M. (1984). The dark brain of Piranesi and other essays (G. Frick tłum.). Farrar, Strauss and Giroux. (wyd. oryg. 1978).
University of Warsaw Poland
https://orcid.org/0009-0008-6335-3731
Joanna Głogowska – MA, a graduate of the Faculty of Polish Studies at the University of Warsaw (Poland), is currently pursuing studies in Modern Publishing at the same university. Her research interests include fantasy literature, game studies, and social aspects of popular culture. Contact: j.glogowska2@student.uw.edu.pl.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Open Access Policy
All articles presented on the pages of ”Dzieciństwo. Literatura i Kultura” are published in open access under a Creative Commons license - Attribution 4.0 International (CC BY 4.0). It means that:
- they can be made available and quoted under the condition of explicit and clear indication of the author/authors of the referenced text;
- you cannot use legal or technological means that would limit others in using the text under the terms of the license.
More information: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/
