Bohemizm czy rutenizm – o wyrazie huba, hubka 1. bot. ‘grzyb na drzewach, Polyporus’, 2. ‘wysuszona huba do rozniecania ognia’, 3. ‘grzyby’
Abstrakt
The text is a lexical mini-monograph in the context of issues related to linguistic borderland and linguistic borrowings. The word under consideration is huba, hubka 1. botany ‘fungus on trees, Polyporus’, 2. ‘dried Polyporus fungus for kindling fire, amadou’, 3. ‘fungi’, which in the Polish language is considered either a Bohemism or a Ruthenism. In the light of the linguistic data presented, it can be concluded that the former infrequently attested Bohemian influence was forgotten, and that under the influence of the Ruthenian languages the forms of huba, hubka were only later popularized in the Polish general language. On the other hand, the influence of the Czech (and Slovak) language can be observed in the southern dialects, while in the east and in the Polish dialects of the southern Eastern Borderlands, Ukrainian influences were marked. It should be additionally noted that the spreading of these forms in dialects was under a strong impact of the Polish literary language.
Słowa kluczowe
dialektologia słowiańska; kontakty językowe; leksyka gwarowa; pogranicza językowe
Bibliografia
AGM – Atlas gwar mazowieckich. (1971–1992). t. I, Horodyska-Gadkowska, H., Strzyżewska-Zaremba, A. (oprac.), t. II–X Kowalska, A., Strzyżewska-Zaremba, A. (oprac.). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
AJKLW – Sobierajski, Z., Burszta, W. (red.). Atlas języka i kultury ludowej Wielkopolski I–X. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
AJPP – Małecki, M., Nitsch, K. (1934). Atlas językowy polskiego Podkarpacia. Kraków: Polska Akademja Umiejętności.
Bańkowski SE – Bańkowski, A. 2000. Etymologiczny słownik języka polskiego I–II. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bartnicka-Dąbkowska, B. (1964). Polskie ludowe nazwy grzybów. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Berneker SEW – Berneker, E. K. (1908–1913). Slavisches etymologisches Wörterbuch. Heidelberg: Carl Winter.
Boryś SE – Boryś, W. (2005). Słownik etymologiczny języka polskiego. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Brückner SE – Brückner, A. (1957). Słownik etymologiczny języka polskiego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Wiedza Powszechna.
Cechosz-Felczyk, I. (2004). Słownictwo gwary Oleszkowiec i Hreczan (Greczan) na Podolu. Kraków: Wydawnictwo Lexis.
Czyżewski, F. (1990). Zapożyczenia ukraińskie w gwarach b. powiatu włodawskiego, Studia nad polszczyzną kresową IV. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 81–101.
Dal – Даль, В. И. (1955–1956). Толковый словарь живого великорусского языка I–IV. Москва: М. О. Вольф.
Dejna AtlKiel – Dejna, K. (1962–1968). Atlas gwarowy województwa kieleckiego I–VI. Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
Dzięgiel, E. (2012). Archaizmy a interferencje w kontaktach języków blisko spokrewnionych (przykład polsko-ukraiński). W: Z polskich studiów slawistycznych, seria XII. Językoznawstwo. Warszawa: Polska Akademia Nauk – Wydział I Nauk Humanistycznych i Społecznych. Komitet Słowianoznawstwa, 13–19.
Fraszka – Polska fraszka mieszczańska. (1948). Badecki, K. (oprac.). Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
Gebauer, J. (1903–1916). Slovník staročeský I–II. Praha: Academia.
Gospodarstwo – Gospodarstwo jezdeckie, strzelcze i myśliwcze z doświadczenia N.N. szlachcica napisano roku pańskiego 1600, a teraz świeżo z dozwoleniem starszych do druku podane, 1690, Poznań: s.n.
Greń, Z., Krasowska, H. (2008). Słownik górali polskich na Bukowinie. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy SOW.
Hrinčenko (Грінченко, Б.) (1907–1909). Словарь української мови I–IV. Київ: Киевская старина.
HSBM – Аркадь, Я., Жураўскі, А., Булыка, М. (red.) (1982–2017). Гістарычны слоўнік беларускай мовы I–XXXVII. Мінск: Навука і тэхніка.
Janiak, B. (1995). Polsko-ukraińskie związki językowe na przykładzie gwary Niemirowa nad Bugiem: fonetyka, fonologia, słownictwo. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Jungmann, J. (1835–1839). Slovník česko-německý I–V. Praha: V knížecí arcibiskupské knihtiskárně, u Jozefy vdovy Fetterlové, řízením Václava Špinky.
Karłowicz SWO – Karłowicz, J. (1894–1905). Słownik wyrazów obcego a mniej jasnego pochodzenia używanych w języku polskim t. I: A–E, 1894. t. II: F–K, 1897. t. III: L–N. 1905, Kraków: nakładem autora.
Kość, J. (2000). Archaizmy a interferencje w strefie polsko-ukraińskich kontaktów językowych. Slavia Orientalis XLIX, 3. Polska Akademia Nauk – Wydział I Nauk Humanistycznych i Społecznych. Komitet Słowianoznawstwa, 451–462.
Kremer, A. [1870] (1999). Słowniczek prowincjonalizmów podolskich. W: Rieger, J. (red.). Język polski dawnych Kresów Wschodnich. t. 2: Studia i materiały. Warszawa: „Semper”, 259–340.
Linde, S. B. (1854–1860). Słownik języka polskiego, t. I–VI. Lwów, wyd. 3. fotoofsetowe, Warszawa (1951): Państwowy Instytut Wydawniczy.
Lwów 2015 – Słownictwo gwarowe przesiedleńców z Ukrainy. Słownik porównawczy kilku wsi we Lwowskiem. Z materiałów zebranych pod kierunkiem W. Paryla (2015). Czarnecka, K., Kowalska, D. A., Rudolf-Ziółkowska, E. (oprac.), Czarnecka, K., Kowalska, D. A. (red.). Kraków: Wydawnictwo Lexis.
Łopaciński, H. (1899). Przyczynki do nowego języka polskiego. Prace Filologiczne V, 681–976.
MAGP – Mały atlas gwar polskich. (1957–1970), oprac. Pracownia Atlasu i Słownika Gwar Polskich Zakładu Językoznawstwa PAN w Krakowie pod kier. Nitscha, K., od t. III pod kier. Karasia, M., Stamirowskiej, Z., od t. IX pod kier. Karasia, M., I–XIII. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Nitsch, K. (1947). Uwagi do artykułu E. Słuszkiewicza, Język Polski XXVII, 116–117.
NSJP – Lehr-Spławiński, T. (red.) (1938–1939). opracowanie zbiorowe. Nowy słownik języka polskiego, Warszawa: Księgarnia Wydawnicza Trzaska, Evert, Michalski.
OKDA 5 – Общекарпатский диалектологический атлас, вып. 5 (1997). Ripka, I. (red.). Bratislava: Veda – Vydavateľstvo Slovenskej Akadémie Vied.
Pamiętniki Janczara, czyli Kronika turecka Konstantego z Ostrowicy napisana między r. 1496 a 1501 (1912). Wydał Jan Łoś. Kraków: Wydawnictwo Akademii Umiejętności w Krakowie.
Paryl, W., Mieszczankowska, M. (współprac.). (2004). Słownik gwary przesiedleńców ze wsi Tuligłowy koło Komarna. Kraków: Wydawnictwo Lexis.
Pelcowa, H. (1994). Mazowizmy leksykalne w gwarach Lubelszczyzny. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Pelcowa, H. (1997). Słownictwo wschodniosłowiańskie w gwarach Polski środkowo-wschodniej w świetle związków językowych polsko-ukraińskich. W: Czyżewski, F., Łesiów, M. (red.). Ze studiów nad gwarami wschodniosłowiańskimi w Polsce. („Rozprawy Slawistyczne” 12). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 189–211.
Pelcowa, H. (2001). Interferencje leksykalne w gwarach Lubelszczyzny. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Rączaszek-Leonarda, J., Tatjewski, M., Svobodova, D., Bańko, M. (2016). Nie całkiem obce. Zapożyczenia wyrazowe w języku polskim i czeskim. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Rieger, J. (2002). Zapożyczenia i ich funkcjonowanie w języku mniejszości (na przykładzie gwar polskich na Ukrainie i gwar ukraińskich w Polsce). W: Z polskich studiów slawistycznych, seria X, Językoznawstwo. Warszawa: Komitet Słowianoznawstwa i Komitet Językoznawstwa Polskiej Akademii Nauk, 199–206.
Rieger, J. (2011). Ukraińskie interferencje w słownictwie polszczyzny w Galicji. W: Ісаєвич, Я., Мозер, М., Хобзей, Н. (red.), Українська мова в Галичині: історичний вимір. Львiв: Національна академія наук України, Інститут українознавства iменi Івана Крип’якевича.
RóżnSłow – Maryniakowa, I., Rembiszewska, D. K., Siatkowski, J. (2015). Różnojęzyczne słownictwo gwarowe Podlasia, Suwalszczyzny i północno-wschodniego Mazowsza. Warszawa: Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk.
Rytter, G. (1992). Wschodniosłowiańskie zapożyczenia leksykalne w polszczyźnie XVII wieku. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
SGP – Słownik gwar polskich, 1977–, oprac. Zakład Dialektologii Polskiej Instytutu Języka Polskiego PAN w Krakowie pod kier. Karasia, M., od t. II pod kier. Reichana, J., od t. VI pod kier. Okoniowej, J., od t. IX pod kier. Kucharzyk, R. Wrocław – Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk.
SGPK – Karłowicz, J. (1900–1911). Słownik gwar polskich I–VI. Kraków: Akademia Umiejętności.
Siatkowski BFJP – Siatkowski, J. (1965–1970). Bohemizmy fonetyczne w języku polskim I–II. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
SJPD – Doroszewski, W. (red.) (1958–1969). Słownik języka polskiego I–XI. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Sławski SE – Sławski, F., (1952–1982), Słownik etymologiczny języka polskiego I–V, Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego.
SPXVI – Słownik polszczyzny XVI wieku. (1966–). Mayenowa, M. R. (Pepłowski, F., Mrowcewicz, K.) (oprac.). Wrocław. Zakład Narodowy im. Ossolińskich; Warszawa: Instytut Badań Literackich [od t. XXIII].
SPZB – Слоўнiк беларускiх гаворак паўночна-заходняй Беларусi i яе пагранiчча у пяцi тамах. (1979–1986). Мацкевiч Ю. Ф. (red.), т. I–V. Мiнск: Навука i тэхніка.
SRJ XI–XVII – Словарь русского языка XI–XVII вв. (1975–). Бархударов, С. Г. (Филин, Ф. П., Шмелев, Д. Н., Богатова, Г. А., Крысько, В. Б., Крив¬ко, Р. Н.) (red.). Москва: Наука; Российская Академия Наук [od t. XXIX].
SRJ XVIII – Словарь русского языка XVIII века. (1984–). Сорокин, Ю. С. (Петрова, З. М.) (red.). Ленинград (Санкт-Петербург): Наука.
SSRLJ – Словарь современного русского литературного языка. (1950–1965). Филин Ф. П. (red.). I–XVII. Москва – Ленинград: Издательство Академии Наук СССР; Наука [od t. XVI].
SStp – Słownik staropolski. (1953–2004). Urbańczyk, S. (red.). I–XI. Warszawa; Wrocław; Kraków: Polska Akademia Nauk (Instytut Języka Polskiego). [Warszawa t. I, Wrocław t. II–IX, Kraków t. X–XI, Instytut Języka Polskiego t. X–XI].
SUM – Словник української мови. (1970–1980). Білодід, І. К. (red.). I–XI. Київ: Наукова думка.
SUM XVI–XVII – Словник української мови XVI – першої половини XVII ст. (1994–). Гринчишин, Д. Г. Львiв: Нацiональна Академiя Наук України.
SW – Słownik języka polskiego. (1908–1927). Karłowicz, J., Kryński, A., Niedźwiedzki, W. (red.). I–VIII. Warszawa (tzw. Słownik warszawski): Nakładem Prenumeratorów (i Kasy im. Mianowskiego), Wydawnictwo Kasy Pomocy dla Osób Pracujących.
SWil – Słownik języka polskiego (1861). Zdanowicz, A., Bohusz Szyszko, M. i in. (oprac.). I–II. Wilno: Wydany staraniem i kosztem Maurycego Orgelbranda.
SXVII–XVIII – Elektroniczny słownik języka polskiego XVII w. i 1. połowy XVIII wieku, https://sxvii.pl/ [11 II 2020].
Tarnopol 2007 – Słownictwo gwarowe przesiedleńców z Ukrainy. Słownik porównawczy kilku wsi w Tarnopolskiem, z materiałów zebranych pod kierunkiem Władysława Paryla. Czarnecka, K., Kowalska, D., Rudolf-Ziółkowska, E. (oprac.). Rieger, J. (red.). Kraków: Lexis.
TSBM – Тлумачальны слоўнік беларускай мовы. (1977–1984). Атраховіч, К.К. (Кандрат Крапіва) (red.). I–V. Мінск: Выдавецтва «Беларуская Савецкая Энцыклапедыя» iмя Петруся Броўкi.
Tymčenko (Тимченко, Є.). (1930). Історичний словник українського язика, т. А–Ж. Харкiв – Київ: Українська радянська енциклопедія.
Wróbel, H. (1962). Związki staroczesko-polskie w terminologii botanicznej. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Katowicach, Sekcja Językoznawstwa – Prace Katedry Języka Polskiego II. Katowice: Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Katowicach, 105–137.
Zdaniukiewicz, A. A. (1972). Gwara Łopatowszczyzny: fonetyka, fleksja, słownictwo. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Яворська, Ю. Л. (1991). Польсько-українська інтерференція в польських говірках Житомирщини. W: Дослідження з української діалектології: Зб. наук. праць. Редкол. Гриценка, П. Київ: Наукова думка, 166–181.
Transliteration
AGM – Atlas gwar mazowieckich. (1971–1992). t. I, Horodyska-Gadkowska, H., Strzyżewska-Zaremba, A. (oprac.), t. II–X Kowalska, A., Strzyżewska-Zaremba, A. (oprac.). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
AJKLW – Sobierajski, Z., Burszta, W. (red.). Atlas języka i kultury ludowej Wielkopolski I–X. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
AJPP – Małecki, M., Nitsch, K. (1934). Atlas językowy polskiego Podkarpacia. Kraków: Polska Akademja Umiejętności.
Bańkowski SE – Bańkowski, A. 2000. Etymologiczny słownik języka polskiego I–II. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bartnicka-Dąbkowska, B. (1964). Polskie ludowe nazwy grzybów. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Berneker SEW – Berneker, E. K. (1908–1913). Slavisches etymologisches Wörterbuch. Heidelberg: Carl Winter.
Boryś SE – Boryś, W. (2005). Słownik etymologiczny języka polskiego. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Brückner SE – Brückner, A. (1957). Słownik etymologiczny języka polskiego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Wiedza Powszechna.
Cechosz-Felczyk, I. (2004). Słownictwo gwary Oleszkowiec i Hreczan (Greczan) na Podolu. Kraków: Wydawnictwo Lexis.
Czyżewski, F. (1990). Zapożyczenia ukraińskie w gwarach b. powiatu włodawskiego, Studia nad polszczyzną kresową IV. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 81–101.
Dal – Даль, В. И. (1955–1956). Толковый словарь живого великорусского языка I–IV. Москва: М. О. Вольф.
Dejna AtlKiel – Dejna, K. (1962–1968). Atlas gwarowy województwa kieleckiego I–VI. Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
Dzięgiel, E. (2012). Archaizmy a interferencje w kontaktach języków blisko spokrewnionych (przykład polsko-ukraiński). W: Z polskich studiów slawistycznych, seria XII. Językoznawstwo. Warszawa: Polska Akademia Nauk – Wydział I Nauk Humanistycznych i Społecznych. Komitet Słowianoznawstwa, 13–19.
Fraszka – Polska fraszka mieszczańska. (1948). Badecki, K. (oprac.). Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
Gebauer, J. (1903–1916). Slovník staročeský I–II. Praha: Academia.
Gospodarstwo – Gospodarstwo jezdeckie, strzelcze i myśliwcze z doświadczenia N.N. szlachcica napisano roku pańskiego 1600, a teraz świeżo z dozwoleniem starszych do druku podane, 1690, Poznań: s.n.
Greń, Z., Krasowska, H. (2008). Słownik górali polskich na Bukowinie. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy SOW.
Hrinčenko (Hrinchenko, B.) (1907–1909). Slovar′ ukraïns′koï movy I–IV. Kyïv: Kyevskai͡a staryna.
HSBM – Arkad′, I͡A., Z͡Huraŭski, A., Bulyka, M. (Ed.) (1982–2017). Histarychny sloŭnik belaruskaĭ movy I–XXXVII. Minsk: Navuka i tėkhnika.
Janiak, B. (1995). Polsko-ukraińskie związki językowe na przykładzie gwary Niemirowa nad Bugiem: fonetyka, fonologia, słownictwo. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Jungmann, J. (1835–1839). Slovník česko-německý I–V. Praha: V knížecí arcibiskupské knihtiskárně, u Jozefy vdovy Fetterlové, řízením Václava Špinky.
Karłowicz SWO – Karłowicz, J. (1894–1905). Słownik wyrazów obcego a mniej jasnego pochodzenia używanych w języku polskim t. I: A–E, 1894. t. II: F–K, 1897. t. III: L–N. 1905, Kraków: nakładem autora.
Kość, J. (2000). Archaizmy a interferencje w strefie polsko-ukraińskich kontaktów językowych. Slavia Orientalis XLIX, 3. Polska Akademia Nauk – Wydział I Nauk Humanistycznych i Społecznych. Komitet Słowianoznawstwa, 451–462.
Kremer, A. [1870] (1999). Słowniczek prowincjonalizmów podolskich. W: Rieger, J. (red.). Język polski dawnych Kresów Wschodnich. t. 2: Studia i materiały. Warszawa: „Semper”, 259–340.
Linde, S. B. (1854–1860). Słownik języka polskiego, t. I–VI. Lwów, wyd. 3. fotoofsetowe, Warszawa (1951): Państwowy Instytut Wydawniczy.
Lwów 2015 – Słownictwo gwarowe przesiedleńców z Ukrainy. Słownik porównawczy kilku wsi we Lwowskiem. Z materiałów zebranych pod kierunkiem W. Paryla (2015). Czarnecka, K., Kowalska, D. A., Rudolf-Ziółkowska, E. (oprac.), Czarnecka, K., Kowalska, D. A. (red.). Kraków: Wydawnictwo Lexis.
Łopaciński, H. (1899). Przyczynki do nowego języka polskiego. Prace Filologiczne V, 681–976.
MAGP – Mały atlas gwar polskich. (1957–1970), oprac. Pracownia Atlasu i Słownika Gwar Polskich Zakładu Językoznawstwa PAN w Krakowie pod kier. Nitscha, K., od t. III pod kier. Karasia, M., Stamirowskiej, Z., od t. IX pod kier. Karasia, M., I–XIII. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Nitsch, K. (1947). Uwagi do artykułu E. Słuszkiewicza, Język Polski XXVII, 116–117.
NSJP – Lehr-Spławiński, T. (red.) (1938–1939). opracowanie zbiorowe. Nowy słownik języka polskiego, Warszawa: Księgarnia Wydawnicza Trzaska, Evert, Michalski.
OKDA 5 – Obshchekarpatskiĭ dialektologicheskiĭ atlas, vol. 5 (1997). Ripka, I. (Ed.). Bratislava: Veda – Vydavateľstvo Slovenskej Akadémie Vied.
Pamiętniki Janczara, czyli Kronika turecka Konstantego z Ostrowicy napisana między r. 1496 a 1501 (1912). Wydał Jan Łoś. Kraków: Wydawnictwo Akademii Umiejętności w Krakowie.
Paryl, W., Mieszczankowska, M. (współprac.). (2004). Słownik gwary przesiedleńców ze wsi Tuligłowy koło Komarna. Kraków: Wydawnictwo Lexis.
Pelcowa, H. (1994). Mazowizmy leksykalne w gwarach Lubelszczyzny. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Pelcowa, H. (1997). Słownictwo wschodniosłowiańskie w gwarach Polski środkowo-wschodniej w świetle związków językowych polsko-ukraińskich. W: Czyżewski, F., Łesiów, M. (red.). Ze studiów nad gwarami wschodniosłowiańskimi w Polsce. („Rozprawy Slawistyczne” 12). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 189–211.
Pelcowa, H. (2001). Interferencje leksykalne w gwarach Lubelszczyzny. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Rączaszek-Leonarda, J., Tatjewski, M., Svobodova, D., Bańko, M. (2016). Nie całkiem obce. Zapożyczenia wyrazowe w języku polskim i czeskim. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Rieger, J. (2002). Zapożyczenia i ich funkcjonowanie w języku mniejszości (na przykładzie gwar polskich na Ukrainie i gwar ukraińskich w Polsce). W: Z polskich studiów slawistycznych, seria X, Językoznawstwo. Warszawa: Komitet Słowianoznawstwa i Komitet Językoznawstwa Polskiej Akademii Nauk, 199–206.
Rieger, J. (2011). Ukraińskie interferencje w słownictwie polszczyzny w Galicji. In: Isai͡evych, I͡A., Mozer, M., Khobzeǐ, N. (Ed.), Ukraïns′ka mova v Halychyni: istorychnyǐ vymir. L′viv: Nat͡sional′na akademii͡a nauk Ukraïny, Instytut ukraïnoznavstva imeni Ivana Kryp’i͡akevycha.
RóżnSłow – Maryniakowa, I., Rembiszewska, D. K., Siatkowski, J. (2015). Różnojęzyczne słownictwo gwarowe Podlasia, Suwalszczyzny i północno-wschodniego Mazowsza. Warszawa: Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk.
Rytter, G. (1992). Wschodniosłowiańskie zapożyczenia leksykalne w polszczyźnie XVII wieku. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
SGP – Słownik gwar polskich, 1977–, oprac. Zakład Dialektologii Polskiej Instytutu Języka Polskiego PAN w Krakowie pod kier. Karasia, M., od t. II pod kier. Reichana, J., od t. VI pod kier. Okoniowej, J., od t. IX pod kier. Kucharzyk, R. Wrocław – Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk.
SGPK – Karłowicz, J. (1900–1911). Słownik gwar polskich I–VI. Kraków: Akademia Umiejętności.
Siatkowski BFJP – Siatkowski, J. (1965–1970). Bohemizmy fonetyczne w języku polskim I–II. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
SJPD – Doroszewski, W. (red.) (1958–1969). Słownik języka polskiego I–XI. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Sławski SE – Sławski, F., (1952–1982), Słownik etymologiczny języka polskiego I–V, Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego.
SPXVI – Słownik polszczyzny XVI wieku. (1966–). Mayenowa, M. R. (Pepłowski, F., Mrowcewicz, K.) (oprac.). Wrocław. Zakład Narodowy im. Ossolińskich; Warszawa: Instytut Badań Literackich [od t. XXIII].
SPZB – Sloŭnik bielaruskich havorak paŭnočna-zachodniaj Bielarusi i jaje pahraničča u piaci tamach. (1979–1986). Mackievič Ju. F. (Ed.), vol. I–V. Minsk: Navuka i technika.
SRJ XI–XVII – Slovarʹ russkogo i͡azyka XI–XVII vv. (1975–). Barhudarov, S. G. (Filin, F. P., Šmelev, D. N., Bogatova, G. A., Krysʹko, V. B., Krivko, R. N.) (Ed.). Moskva: Nauka; Rossijskaâ Akademiâ Nauk [from v. XXIX].
SRJ XVIII – Slovarʹ russkogo i͡azyka XVIII veka. (1984–). Sorokin, I͡U. S. (Petrova, Z. M.) (Ed.). Leningrad (Sankt-Peterburg): Nauka.
SSRLJ – Slovarʹ sovremennogo russkogo literaturnogo i͡azyka. (1950–1965). Filin F. P. (Ed.). I–XVII. Moskva – Leningrad: Izdatelʹstvo Akademii Nauk SSSR; Nauka [from vol. XVI].
SStp – Słownik staropolski. (1953–2004). Urbańczyk, S. (red.). I–XI. Warszawa; Wrocław; Kraków: Polska Akademia Nauk (Instytut Języka Polskiego). [Warszawa t. I, Wrocław t. II–IX, Kraków t. X–XI, Instytut Języka Polskiego t. X–XI].
SUM – Slovnyk ukraïns′koï movy. (1970–1980). Bilodid, I. K. (Ed.). I–XI. Kyïv: Naukova dumka.
SUM XVI–XVII – Slovnyk ukraïns′koï movy XVI – pershoï polovyny XVII st. (1994–). Hrynchyshyn, D. H. L′viv: Nat͡sional′na Akademii͡a Nauk Ukraïny.
SW – Słownik języka polskiego. (1908–1927). Karłowicz, J., Kryński, A., Niedźwiedzki, W. (red.). I–VIII. Warszawa (tzw. Słownik warszawski): Nakładem Prenumeratorów (i Kasy im. Mianowskiego), Wydawnictwo Kasy Pomocy dla Osób Pracujących.
SWil – Słownik języka polskiego (1861). Zdanowicz, A., Bohusz Szyszko, M. i in. (oprac.). I–II. Wilno: Wydany staraniem i kosztem Maurycego Orgelbranda.
SXVII–XVIII – Elektroniczny słownik języka polskiego XVII w. i 1. połowy XVIII wieku, https://sxvii.pl/ [11 II 2020].
Tarnopol 2007 – Słownictwo gwarowe przesiedleńców z Ukrainy. Słownik porównawczy kilku wsi w Tarnopolskiem, z materiałów zebranych pod kierunkiem Władysława Paryla. Czarnecka, K., Kowalska, D., Rudolf-Ziółkowska, E. (oprac.). Rieger, J. (red.). Kraków: Lexis.
TSBM – Tlumachal′ny sloŭnik belaruskaĭ movy. (1977–1984). Atrakhovich, K.K. (Kandrat Krapiva) (Ed.). I–V. Minsk: Vydavetstva «Belaruskai͡a Savetskai͡a Ėntsyklapedyi͡a» imi͡a Petrusi͡a Broŭki.
Tymčenko (Tymchenko, I͡E.). (1930). Istorychnyǐ slovnyk ukraïns′koho i͡azyka, vol. A–Z͡H. Kharkiv – Kyïv: Ukraïns′ka radi͡ans′ka ent͡syklopedii͡a.
Wróbel, H. (1962). Związki staroczesko-polskie w terminologii botanicznej. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Katowicach, Sekcja Językoznawstwa – Prace Katedry Języka Polskiego II. Katowice: Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Katowicach, 105–137.
Zdaniukiewicz, A. A. (1972). Gwara Łopatowszczyzny: fonetyka, fleksja, słownictwo. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
I͡Avors′ka, I͡U. L. (1991). Pol′s′ko-ukraïns′ka interferent͡sii͡a v pol′s′kykh hovirkakh Z͡Hytomyrshchyny. In: Doslidz͡henni͡a z ukraïns′koï dialektolohiï: Zb. nauk. prat͡s′. Redkol. Hryt͡senka, P. Kyïv: Naukova dumka, 166–181.
Polska Akademia Nauk Polska
https://orcid.org/0000-0003-0339-0879
Dorota Krystyna Rembiszewska, dr hab., prof. nadzwyczajny w Instytucie Slawistyki PAN. Zainteresowania naukowe: dialektologia polska, kontakty językowe polsko-wschodniosłowiańskie i polsko-niesłowiańskie, onomastyka, geografia lingwistyczna, leksykografia gwarowa. Autorka m.in. książek: Dynamika rozwoju gwary Knyszyna i okolic na Podlasiu w XX wieku (2006), „Słownik dialektu knyszyńskiego” Czesława Kudzinowskiego (2007), Gwary Mazur wschodnich w XIX wieku (na podstawie ankiet Georga Wenkera do Niemieckiego atlasu językowego) (2020); współautorka t. IV, IX i X Atlasu gwar wschodniosłowiańskich Białostocczyzny (z Ireną Maryniakową i Januszem Siatkowskim) oraz (z Januszem Siatkowskim) tomów Różnojęzyczne słownictwo gwarowe Podlasia, Suwalszczyzny i północno-wschodniego Mazowsza (2014) i Pogranicze polsko-wschodniosłowiańskie. Studia wyrazowe (2018).
Uniwersytet Warszawski Polska
https://orcid.org/0000-0003-4362-9426
Janusz Siatkowski, emerytowany prof. zw. dr hab., slawista, wieloletni pracownik Instytutu Słowianoznawstwa (dziś Instytutu Slawistyki) PAN, jego dyrektor 1977‑-1982, i Instytutu Filologii Słowiańskiej (dziś Instytutu Slawistyki Zachodniej i Południowej) Uniwersytetu Warszawskiego, jego dyrektor 1993–1999. Autor ponad 400 prac z dziedziny leksykografii czesko-polskiej, dialektologii polskiej, czeskiej i słowiańskiej, historii języka polskiego i czeskiego, polsko-czeskich i słowiańsko- -niemieckich, a także polsko-wschodniosłowiańskich kontaktów językowych.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
PRAWA AUTORSKIE
Rocznik „Zeszyty Łużyckie” jest wydawany na licencji niewyłącznej: Creative Commons - Uznanie autorstwa 3.0 PL (CC-BY)
(https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/legalcode). Przesłanie artykułu oznacza zgodę na jego udostępnienie na tej licencji. Licencja zostaje udzielona Wydawnictwom Uniwersytetu Warszawskiego na 5 lat (po upływie tego terminu przekształca się w zgodę udzieloną na czas nieoznaczony) na następujące pola eksploatacji:
• utrwalanie i zwielokrotnianie w dowolnej liczbie egzemplarzy (w tym w tłumaczeniu na inne języki) w znanych w dniu zawarcia niniejszego porozumienia technikach: drukiem w dowolnej formie, techniką cyfrową, techniką reprograficzną, za pomocą zapisu magnetycznego, zapisu na kliszy fotograficznej, oraz wprowadzania egzemplarzy do obrotu;
• wprowadzanie do sieci komputerowej Wydawcy;
• publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, a w szczególności rozpowszechnianie w sieciach informatycznych, w tym komputerowych (Internet, sieci lokalne), telefonicznych oraz innych znanych w chwili zawarcia niniejszej umowy;
• najem, użyczanie;
• nadawanie za pomocą wizji i/lub fonii przewodowej albo bezprzewodowej przez stacje naziemne bądź satelitarne;
• kopiowanie i powielanie w technologiach fotomechanicznych lub innych znanych w dniu zawarcia porozumienia;
• publiczne odtwarzanie;
• wykorzystywanie do celów reklamowych i promocyjnych, w tym w sieciach informatycznych.
