Ósme słowo Chrystusa? Kontekst źródłowy dialogu z diabłem w pieśni „Wspominając Boże słowa”


Abstrakt

One of Polish Medieval songs on the seven last words of Christ, Wspominając Boże słowa, contains an apocryphal scene of the dialogue between crucified Jesus and the devil. The article attempts to uncover contexts and sources of this interesting fragment. The use of certain aspects of Medieval exegesis and theology enables to provide an examination of the topic of the scene. It also helps to explain the scene’s place in the structure of the text.

Źródło finansowania

liryka średniowieczna, diabeł, egzegeza, teologia

Ambrosius Mediolanensis. De incarnationis dominicae sacramento. In idem. De spiritu sancto, De incarnationis dominicae sacramento, ed. Otto Faller. Vienna: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, 1964.

Ambrosius Mediolanensis. De spiritu sancto, De incarnationis dominicae sacramento, ed. Otto Faller. Vienna: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, 1964.

Ashley, Kathleen M. „Divine Power in Chester Cycle and Late Medieval Thought”, Journal of the History of Ideas 39 (1978).

Beda Venerabilis. In librum b. patris Tobiae. Allegorica interpretatio. PL 91, 923-938.

Bonawentura. Mistyczny krzew winny czyli traktat o męce Pańskiej, trans., ed. Salezy Kafel. In idem, Pisma ascetyczno-mistyczne. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej, 1984.

Bonawentura. Pisma ascetyczno-mistyczne. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej, 1984.

Bonaventura. Opuscula varia ad theologiam mysticam et res ordinis Fratrum Minorum spectantia. Quaracchi: Typographia Collegii S. Bonaventurae, 1898.

Bonaventura. Vitis mystica seu tractatus de passione Domini. In idem, Opuscula varia ad theologiam mysticam et res ordinis Fratrum Minorum spectantia. Quaracchi: Typographia Collegii S. Bonaventurae, 1898.

Brink, Gijsbert van den. Almighty God: A Study of the Doctrine of Divine Omnipotence. Kampen: Kok Pharos, 1993.

Brojer, Wojciech. Diabeł w wyobraźni średniowiecznej. Trzynastowieczne exempla kaznodziejskie. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2003.

Caesarius Heisterbacensis. Dialogus miraculorum, ed. Nikolaus Nösges, Horst Schneider. Turnhout: Brepols, 2009.

Gesta Romanorum, ed. Hermann Oesterley. Berlin: Weidmannsche Buchhandlung, 1872.

Hieronymus. Commentaria in Evangelium Matthaei. PL 26, 15-218.

Ludolphus de Saxonia. Vita Jesu Christi ex Evangelio et approbatis ab Ecclesia catholica doctoribus sedule collecta, vol. 4, ed. Louis Marie Rigollot. Parisiis – Bruxellis: V. Palmé – G. Lebrocquy, 1878.

Marx, Carl William, Skey, Miriam Anne. „Aspects of the Iconography of the Devil at the Crucifixion”, Journal of the Warburg and Courtauld Institutes 42 (1979).

Marx, Carl William. The Devil’s Rights and the Redemption in the Literature of Medieval England. Cambridge: D.S. Brewer, 1995.

Maximus Taurinensis. Sermo 45. In idem. Sermonum collectio antiqua, nonnullis sermonibus extrauagantibus adiectis, ed. Almut Mutzenbecher. Turnhout: Brepols, 1962.

Maximus Taurinensis. Sermonum collectio antiqua, nonnullis sermonibus extrauagantibus adiectis, ed. Almut Mutzenbecher. Turnhout: Brepols, 1962.

Mękę Bożą spominajmy. In Polskie pieśni pasyjne. Średniowiecze i wiek XVI, vol. 1, ed. Juliusz Nowak-Dłużewski. Warszawa: Pax, 1977.

Olszewski, Mikołaj. Wstęp. Dramat wszechmocy Bożej w trzech aktach. In Piotr Damiani. O wszechmocy Bożej, trans. Ida Radziejowska. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki, 2008.

Opec, Baltazar. Żywot Pana Jezu Krysta (1522), ed. Wiesław Wydra, Rafał Wójcik. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2014.

Paszkowska, Teresa. Fraternitas – od pragnienia do urzeczywistnienia. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2013.

Patrologiae cursus completus. Series Latina, t. 1-217, ed. Jacques-Paul Migne. Parisiis: Excudebat Migne, 1878-1890.

Petrus Comestor. Historia scholastica. PL 198, 1045-1722.

Pieniądz, Aneta. Więzi braterskie we wczesnym średniowieczu. Wyobrażenia i praktyka społeczna. Kraków: Homini, 2014.

Piotr Damiani. O wszechmocy Bożej, trans. Ida Radziejowska. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki, 2008.

Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, Poznań 2008

Polskie pieśni pasyjne. Średniowiecze i wiek XVI, vol. 1, ed. Juliusz Nowak-Dłużewski. Warszawa: Pax, 1977.

Postępek prawa czartowskiego przeciw narodowi ludzkiemu 1570, ed. Artur Benis. Kraków: Drukarnia C.K. Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1892.

Rojszczak-Robińska, Dorota. Jak pisano „Rozmyślanie przemyskie”. Poznań: Rys, 2012.

Roncaglia, Aurelio. „Kopia i zniekształcenie”, trans. Anna Dutka, Pamiętnik Literacki 85 (1994).

Słownik kościelny łacińsko-polski, ed. Alojzy Jougan. Miejsce Piastowe: Michalineum, 1948.

Słownik staropolski, vol. 1, ed. Stanisław Urbańczyk. Warszawa: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1954.

Thomas Aquinas. Summa theologiae, vol. 4. Matriti: La Editorial Catolica, 1964.

Wspominając Boże słowa. In Polskie pieśni pasyjne. Średniowiecze i wiek XVI, vol. 1, ed. Juliusz Nowak-Dłużewski. Warszawa: Pax, 1977.

Verba seniorum. PL 73, 351-1066.

Pobierz

Opublikowane : 2017-06-01


Bondaruk, P. (2017). Ósme słowo Chrystusa? Kontekst źródłowy dialogu z diabłem w pieśni „Wspominając Boże słowa”. Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo, (7(10), 159-172. https://doi.org/10.32798/pflit.85

Paweł Bondaruk 
Gdynia  Polska




Copyright (c) 2019 Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

Wszystkie artykuły prezentowane na łamach „Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo” są publikowane w otwartym dostępie na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa wersja 3.0  (CC-BY)