Błędy walencyjne w tekstach obcokrajowców uczących się języka polskiego w świetle korpusu PoLKo


Abstrakt

Niniejszy artykuł ma na celu omówienie błędów walencyjnych w pracach pisemnych obcokrajowców uczących się języka polskiego jako obcego. Walencja jest kluczowym elementem przyswajania języka obcego, jednakże w przypadku języka polskiego jako obcego nadal brakuje badań nad błędami walencji, które byłyby oparte na danych empirycznych. Prezentowane opracowanie stanowi pierwszą próbę analizy błędów walencyjnych
na podstawie danych z Korpusu Uczniowskiego Języka Polskiego PoLKo. Niniejsze badanie jest pilotażowe i obejmuje różne poziomy zaawansowania (A1–C1) i narodowości (słowiańskie i niesłowiańskie) autorów tekstów. Materiał korpusowy wykazał, iż błędy walencyjne występują na wszystkich poziomach językowych i dla różnych narodowości. Niemniej jednak błędy walencyjne są częstsze we frazach przyimkowych
wśród uczniów z niefleksyjnym językiem ojczystym. Potrzebne są jednak dalsze badania w tej dziedzinie, które z rozwojem korpusu uczniowskiego PoLKo przyniosą nowe wyniki i wnioski.

Słowa kluczowe

walencja, język polski jako obcy, korpus uczniowski

Allen, D. (2010). Lexical Bundles in Learner Writing: An Analysis of Formulaic Language in the ALESS Learner Corpus, Komaba Journal of English Education, 1, 105–127.

Čermáková, A. (2009). Valence českých substantiv. Praha: Nakladatelství Lidové noviny.

Chachulska, B. (2005). Korpus języka polskiego w nauczaniu języka polskiego jako obcego. W: P. Garncarek (red.), Nauczanie języka polskiego jako obcego i polskiej kultury w nowej rzeczywistości europejskiej (344–350). Warszawa: Uniwersytet Warszawski.

Dąbrowska, A. (2004). Najczęstsze błędy popełniane przez cudzoziemców uczących się języka polskiego jako obcego. W: A. Seretny i in. (red.), Opisywanie, rozwijanie i testowanie znajomości języka polskiego jako obcego (105–136). Kraków: Universitas.

Dąbrowska, A. (2014). Glottodydaktyka polonistyczna w SJPiK. Kierunki badań naukowych. W: A. Dąbrowska, U. Dobesz (red.), 40 lat wrocławskiej glottodydaktyki polonistycznej: teoria i praktyka (255–276). Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT.

Dąbrowska, A., Pasieka, M. (2008). Nowa typologia błędów popełnianych przez cudzoziemców w języku polskim. W: M. Kita i in. (red.), Błąd językowy w perspektywie komunikacyjnej (73–102). Katowice: Wyższa Szkoła Zarządzania Marketingowego i Języków Obcych.

Dąbrowska, A., Pasieka, M. (2014). Badania błędów cudzoziemców prowadzone w Szkole Języka Polskiego i Kultury dla Cudzoziemców UWr. W: A. Dąbrowska, U. Dobesz (red.), 40 lat wrocławskiej glottodydaktyki polonistycznej: Teoria i praktyka (331–342). Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT.

Daneš, F. (1971). Větně členy obligatorní, potenciální a fakultativní. W: M. Komárek (red.), Miscellanea Linguistica (131–138). Ostrava: Profil.

Daneš, F. i in. (1987). Větné vzorce v češtině. Praha: Academia.

Daneš, F., Hlavsa, Z., Kořenský, J. (1973). Postavení slovesa v struktuře české věty. W: B. Havránek (red.), Československé přednášky pro VII. Mezinárodní sjezd slavistů ve Varšavě (129–139). Praha: Academia.

Dembowska-Wosik, I. (2015). Błędy językowe w pracach pisemnych przyszłych lektorów języka polskiego jako obcego, ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS, Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców, 22, 223–236. DOI: 10.18778/0860-6587.22.15

Gilquin, G. i in. (2007). Learner corpora: The missing link in EAP pedagogy, Journal of English for Academic Purposes, 6(4), 319–335. DOI: 10.1016/j.jeap.2007.09.007

Górska, A. (2015). Błędy studentów z Ukrainy – zapobieganie i eliminacja w grupach o zróżnicowanych możliwościach (na podstawie doświadczeń Centrum Partnerstwa Wschodniego Uniwersytetu Opolskiego), ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS, Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców, 22, 357–370. DOI: 10.18778/0860-6587.22.24

Granger, S. (1998). The computer learner corpus: a versatile new source of data for SLA research. W: S. Granger (red.), Learner English on Computer (3–18). London – New York: Addison Wesley Longman.

Granger, S. (2002). A birds-eye view of learner corpus research. W: S. Granger i in. (red.), Computer learner corpora, second language acquisition, and foreign language teaching (3–33). Amsterdam – Philadelphia: John Benjamins. DOI: 10.1075/lllt.6.04gra

Janssen, M. (2016). TEITOK: Text-faithful annotated corpora. W: N. Calzolari i in. (red.), Proceedings of the Tenth International Conference on Language Resources and Evaluation (4037–4043). Portorož: ELRA.

Kaczmarska, E. (2019). Metody ustalania ekwiwalentów czasowników wyrażających stany emocjonalne w przekładzie czesko-polskim na materiale z korpusu równoległego InterCorp. Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.

Kita, M. i in. (red.). (2008). Błąd językowy w perspektywie komunikacyjnej. Katowice: Wyższa Szkoła Zarządzania Marketingowego i Języków Obcych.

Kowalewski, J. (2018). Badania statystyczne nad błędami językowymi uczących się języka polskiego na Ukrainie. W: M. Maciołek (red.), Polonistyka na początku XXI wieku. Diagnozy. Koncepcje. Perspektywy. Tom III: Współczesne aspekty badań nad językiem polskim – teoria i praktyka (277–298). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Krawczuk, A. (2009). Błędy leksykalne i leksykalno-stylistyczne w polszczyźnie Ukraińców, Postscriptum Polonistyczne, 1(3), 167–183.

Markowski, A. (2008). Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Nesselhauf, N. (2004). Learner corpora and their potential for language teaching. W: J. Sinclair (red.), How to use corpora in language teaching (125–156). Amsterdam – Philadelphia: John Benjamins. DOI: 10.1075/scl.12.11nes

Panevová, J. (1975). On verbal Frames in Functional Generative Description, Prague Bulletin of Mathematical Linguistics, 23, 17–52.

Panevová, J. (1980). Formy a funkce ve stavbě české věty. Praha: Academia.

Panevová, J. (1994). Valency frames and the meaning of the sentence. W: P. A. Luelsdorff (red.), The Prague School of structural and functional linguistics. A short introduction (223–243). Amsterdam – Philadelphia: John Benjamins.

Panevová, J. (1998). Ještě k teorii valence, Slovo a slovesnost, 59, 1–14.

Przepiórkowski, A. (2017). Argumenty i modyfikatory w gramatyce i słowniku. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Przybylska, R. (2008). O potrzebie tworzenia korpusów tekstów do nauczania języka polskiego jako obcego. W: W.T. Miodunka, A. Seretny (red.), W poszukiwaniu nowych rozwiązań. Dydaktyka języka polskiego jako obcego u progu XXI wieku (31–34). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Rosen, A. (2015). CzeSL-SGT – korpus češtiny nerodilých mluvčích s automaticky provedenou anotací. https://www.researchgate.net/publication/282643850_CzeSL-SGT_-_korpus_cestiny_nerodilych_mluvcich_s_automaticky_provedenou_anotaci.

Rosen, A. et al. (2020). Compiling and annotating a learner corpus for a morphologically rich language: CzeSL, a corpus of non-native Czech. Prague: Karolinum.

Ružička, J. (1968). Valencia slovies a intencia slovesného deja, Jazykovedný časopis, 19, 50–56.

Rytel-Kuc, D. (1989). Wybrane problemy opisu walencyjnego języka, Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej, XXVI, 237–247.

Skura, M. (2013). Błędy wynikające z interferencji kulturowej popełniane przez Niemców uczących się języka polskiego jako obcego, ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS, Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców, 20, 149–158.

Skura, M. (2018). Błędy popełniane przez Niemców uczących się języka polskiego jako obcego – implikacje glottodydaktyczne, (niepublikowana rozprawa doktorska). Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.

Skwarska, K., Kaczmarska, E. (red.). (2016). Výzkum slovesné valence ve slovanských zemích. Praha: Slovanský ústav Akademie věd České republiky.

Šebesta, K. (2012). Parametry žákovských korpusů a CzeSL. W: K. Šebesta, S. Škodová (red.), Čeština – cílový jazyk a korpusy (13–33). Liberec: Technická univerzita v Liberci.

Urbańczyk-Adach, N. (2011). Wariantywność walencji czeskiego czasownika. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy.

Zaron, Z. (2012). Konotacja nie jedno ma imię. Wymagania składniowe nazw osobowych. W: J.D. Apresjan i in. (red.), Meaning, Texts and other Exciting Things. A Festschrift to Commemorate the 80th Anniversary of Professor Igor Alexandrovič Mel’čuk (672–681). Moskva: Languages of Slavic Culture.

Zaron, Z., Skwarska, K. (red.). (2017). Prace Filologiczne (Tom LXX). Warszawa: Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.

Zaron, Z., Skwarska, K. (red.). (2018). Prace Filologiczne (Tom LXXII). Warszawa: Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.

Zasina, A.J. (2019). Podejście korpusowe w nauczaniu języka polskiego jako obcego na przykładzie rzeczownikowych alternacji ó:o. W: K. Zioło-Pużuk (red.), Panorama glottodydaktyki polonistycznej. Wyzwania, pytania, kierunki (181–199). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

Zasina, A.J., Kaczmarska, E. (2020). Infrastructure of the Polish Learner Corpus PoLKo. https://www.researchgate.net/publication/342888260_Infrastructure_of_the_Polish_Learner_Corpus_PoLKo. DOI: 10.13140/RG.2.2.23874.40648

Pobierz

Opublikowane : 2020-12-15


Kaczmarska, E., & Zasina, A. J. (2020). Błędy walencyjne w tekstach obcokrajowców uczących się języka polskiego w świetle korpusu PoLKo. Prace Filologiczne, (75/1), 197–213. https://doi.org/10.32798/pf.657

Elżbieta Kaczmarska 
Instytut Slawistyki Zachodniej i Południowej, Wydział Polonistyki, Uniwersytet Warszawski  Polska
https://orcid.org/0000-0002-8838-1404
Adrian Jan Zasina 
Filozofická fakulta, Univerzita Karlova, Praha  Czechy
https://orcid.org/0000-0001-9348-5833