‘Władza’ na rozdrożach derywacji semantycznej

Abstrakt

Artykuł poświęcony jest ewolucji semantycznej rdzeni *ręd-, *vold- i *(g)pan- prowadzącej do współczesnych polskich i macedońskich predykatów ‘sprawowania władzy’. Została przeprowadzona konfrontacja polskich derywatów rządzić, władać i panować z ich macedońskimi odpowiednikami. W tekście wskazano zbieżności i różnice derywacji semantycznej badanych rdzeni w języku polskim i języku macedońskim. Można wskazać dwa stałe składniki semantyczne pojęcia władzy: ‘porządek’ i ‘kontrola oraz kierunek procesu derywacji semantycznej – od ‘porządku linearnego’, ‘kontroli nad własnym majątkiem’ i ‘panowania nad poddanymi’ ku ‘władzy państwowej’.