Nazwy SKWARKI, SKRZYCZKI, SKRZOKI ze słoniny w języku mieszkańców wielkopolskich wsi
Abstrakt
W artykule zostały omówione wielkopolskie nazwy skwarek ze słoniny. Autorka przytoczyła materiały archiwalne Adama Tomaszewskiego, Atlasu języka i kultury ludowej Wielkopolski oraz dane współczesne z eksploracji terenowych, zasobów fonoteki Pracowni Dialektologicznej UAM, a także opublikowane w Wielkopolskich Słownikach Regionalnych i słownikach amatorskich z terenu Wielkopolski. Szereg przeprowadzonych analiz
wykazał zróżnicowanie omawianych nazw zarówno pod względem geograficznym, chronologicznym, jak i językowym.
Słowa kluczowe
dialekt wielkopolski, leksyka gwarowa, skwarki
Bibliografia
Ananiewa, N. (2017). Nazwy potraw w polskich gwarach na Litwie, Białorusi i Syberii wobec przemian cywilizacyjnych, Rozprawy Komisji Językowej ŁTN, LXIV, 5–12.
Binkowski, K.M. (2011). Mój słownik gwary pałuckiej. Żnin.
Cygan, S. (2018). Słownik gwary opoczyńskiej. Opoczno.
Dejna, K. (1968). Atlas gwarowy województwa kieleckiego, 6. Łódź.
Długosz-Kurczabowa, K. (2020). Słownik gwary zagnańskiej. Warszawa.
Dragan, Z. i in. (2014). Co wieś, to inna pieśń. Słownik gwary Bukówca Górnego w Wielkopolsce i regionu Spisza w Małopolsce. Kraków.
Falińska, B. (2020). Słownictwo ludowe Mazowsza, Podlasia i Suwalszczyzny. Pożywienie, cz. I. Byłe województwo suwalskie. Warszawa.
Falińska, B. (1991). Z badań nad regionalizmami w słownictwie kulinarnym. W: K. Handke (red.), Regionalizmy w języku familijnym. Zbiór studiów (79–88). Wrocław.
Giera, M., Jańczak, K. (2005). Słownik gwary biskupiańskiej, Stara Krobia.
Gruchmanowa, M. (1970). Gwary zachodniej Wielkopolski. Poznań.
Karaś, H. (2020). Gwara Bugaja na Pogórzu (gm. Biecz, pow. Gorlice). Warszawa.
Kowalska, A., Strzyżewska-Zaremba, A. (1985). Atlas gwar mazowieckich, VII, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź.
Michalakówna, B. (1964). Pożywienie. W: J. Burszta (red.), Kultura ludowa Wielkopolski (401–445), 2. Poznań.
Paprot, A. (2015). Atlas niematerialnego dziedzictwa kulturowego wsi wielkopolskiej. Powiat gnieźnieński. Szreniawa.
Podeszwa, J. (2014). Słownik gwary Ziemi Jarocińskiej. Jarocin.
Rembiszewska, D. (2018). Nazwy potraw w południowo-wschodniej Małopolsce jako przejaw kontaktów językowych (bandurzak, lewasz, proziak), Studia Pigoniana, 137–145.
Rembiszewska, D. (2019). Z lokalnych zapożyczeń wschodniosłowiańskich w gwarach polskich – dryhle ‘galareta’, Prace Filologiczne, LXXIV, 213–219.
Sierociuk, J. (red.). (2018). Słownik języka mieszkańców ziemi łukowskiej Praca na roli i w gospodarstwie. Poznań.
Sobierajski, Z. (1990). Teksty gwarowe z północnej Wielkopolski. Wrocław–Warszawa–Kraków.
Tomaszewski, A. (1930). Gwara Łopienna i okolicy w północnej Wielkopolsce. Kraków.
Tomaszewski, A. (1935). Mowa tzw. Mazurów wieleńskich. Poznań.
Urbańczyk, S. (1981). Zarys dialektologii polskiej. Warszawa.
Woźna, D. (2010). Z problematyki opisu gwarowego słownictwa kulinarnego na przykładzie nazw zup w języku mieszkańców Bukówca Górnego (pow. Leszno), LingVaria, 1 (9), 233–243.
Wronicz, J. (red.). (2009). Mały słownik gwar polskich. Kraków.
Wronicz, J. (red.). (2017). Słownik gwar małopolskich, 2. Kraków.
Żyto, H. (2013). Słownik gwary jutrosińskiej. W: W. Gawroński, H. Żyto, Jutrosińska wiara i gwara (193–248). Jutrosin.
Wykaz skrótów
AJKLW-I – Atlas języka i kultury ludowej Wielkopolski, t. I. Gospodarstwo domowe – Pożywienie, cz. 1. Mapy 1–115, cz. 2. Wstęp do całości – wykazy i komentarze do map 1–115, red. Z. Sobierajski, J. Burszta, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1979.
WSR-Gpn – Gospodyni. Słownik języka mieszkańców powiatu kolskiego, red. B. Osowski, Poznań 2018.
WSR-Pl – W kuchni u Pleszewian. Słownik języka i kultury mieszkańców powiatu pleszewskiego, red. B. Osowski, Poznań 2020.
WSR-Pob – Słownik języka mieszkańców okolic Pobiedzisk. Praca na roli i w gospodarstwie, red. J. Kobus, A. Migdałek, Poznań 2021.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Polska
http://orcid.org/0000-0002-4094-2743
