Lektura maladyczna

Fidowicz, A. (2020). Niepełnosprawność w polskiej literaturze XX i XXI wieku dla dzieci i młodzieży. Wydawnictwo UJ.


Abstrakt

W artykule recenzyjnym autorka czyta monografię Alicji Fidowicz Niepełnospraw­ność w polskiej literaturze XX i XXI wieku dla dzieci i młodzieży (2020) w kontekście dyskursu maladycznego. Sproblematyzowanie narracji o niepełnosprawności przy użyciu przedkładanej teorii pozwala wykazać, w jaki sposób zastosowanie przez Fidowicz aparatu krytycznego disability studies w badaniach nad literaturą dzie­cięcą i młodzieżową wyznacza nowe kierunki interpretacji tekstów adresowanych do młodego czytelnika. Zdaniem autorki artykułu, Fidowicz nie tylko demaskuje „(nie)sprawiedliwość epistemiczną” obecną w dyskursie naukowym oraz w polskiej literaturze osobnej, lecz także proponuje projekt nowej panoramy historii literatu­ry dziecięcej, której periodyzację wyznacza perspektywa disability studies.

Zgłoszono: 21.03.2022
Zaakceptowano: 25.05.2022

Słowa kluczowe

Alicja Fidowicz; disability studies; handicapizm; literatura dla dzieci i młodzieży; niepełnosprawność

Brauner, A., Brauner, F. (1993). Dziecko zagubione w rzeczywistości. Historia autyzmu od czasów baśni o wróżkach. Fikcja literacka i rzeczywistość kliniczna (T. Gałkowski, tłum.). WSiP. (wyd. oryg. 1986).

Brzeźniak, O. (2014). Dzieci „fada” i ich „przemieszczenia”, czyli o literackich modelach pisania o dzieciach z pewnymi problemami natury fizycznej lub/i psychicznej. W: J. Sztachelska, K. Szymborska (red.), Children Studies jako perspektywa interpretacyjna. Studia i szkice. (s. 141–159). Wydawnictwo UwB.

Bula, D. (2014). Niepełnosprawność w literaturze dla dzieci i młodzieży. Guliwer, 1, 23–27.

Chojnacka-Kuraś, M. (red.). (2019). Medycyna narracyjna. Opowieści o doświadczeniu choroby w perspektywie medycznej i humanistycznej. Wydawnictwa UW.

Curran, T., Runswick-Cole, K. (red.). (2014). Disabled children’s childhood studies: Critical approaches in a global context. Palgrave Macmillan.

Czabanowska-Wróbel, A. (2013). [Ta dziwna] instytucja zwana literaturą dla dzieci. Historia literatury dla dzieci w perspektywie kulturowej. Teksty Drugie, 5, 13–24.

Czerwińska, K. (2014). Wizerunek osób niewidomych w literaturze dziecięcej – przełamywanie czy kształtowanie stereotypów?. Wychowanie na co Dzień, 244(1), 27– 33.

Damrosch, D. (2003). What is world literature. Princeton University Press.

Domańska, E. (2017). Sprawiedliwość epistemiczna w humanistyce zaangażowanej. Teksty Drugie, 1, 41–59.

Fidowicz, A. (2020). Niepełnosprawność w polskiej literaturze XX i XXI wieku dla dzieci i młodzieży. Wydawnictwo UJ.

Ganczar, M., Gielata, I., Ładoń, M. (red.). (2019). Fragmenty dyskursu maladycznego. Fundacja Terytoria Książki.

Gumbrecht, H. U. (2008). Shall we continue to write history of literature. New Literary History, 39(3), 111–132.

Heska-Kwaśniewicz, K. (red.). (2008). Literatura dla dzieci i młodzieży (po 1980 roku). Tom 1. Wydawnictwo UŚ.

Heska-Kwaśniewicz, K., Tałuć, K. (red.). (2013). Literatura dla dzieci i młodzieży (1945–1989). Tom 3. Wydawnictwo UŚ.

Janion, M. (1973). Jak możliwa jest historia literatury. Życie Literackie, 13, 7–8.

Kanner, L. (1943). Autistic disturbances of affective contact. Nervous Child, 2, 217–250.

Kostecka, W., Leszczyński, G., Skowera, M. (2021). Kamienie milowe w dziejach polskiej literatury dziecięcej i młodzieżowej. Leśmian – Korczak – Brzechwa. Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo, 11, 203–222. https://doi.org/10.32798/pflit.544.

Kuliczkowska, K. (1985). Wśród bohaterów współczesnej prozy. W: J. Papuzińska, B. Żukrowski (red.). Wartości literatury dla dzieci i młodzieży. Wybrane problemy (s. 107–119). PWN.

Linton, S. (1998). Claiming disability: Knowledge and identity. New York University Press.

Ładoń, M. (2019). Choroba jako literatura. Studia maladyczne. „Śląsk” WN.

Maj, J. (2021). Nowe historie literatury. TAiWPN Universitas.

Nussbaum, M. C. (2018). Nowa nietolerancja religijna. Przezwyciężyć politykę strachu w niespokojnych czasach (S. Szymański, tłum.). Fundacja Kultura Liberalna. (wyd. oryg. 2012).

Nycz, R. (2010). Możliwa historia literatury. Teksty Drugie, 5, 167–184.

Okupnik, M. (2018). W niewoli ciała. Doświadczenie utraty zdrowia i jego reprezentacje. TAiWPN Universitas.

Perkins, D. (1992). Is literary history possible?. Johns Hopkins University Press.

Pęska, L. (1992). Dziecko, lęk, literatura. Guliwer, 4, 42–45.

Radkowska-Walkowicz, M., Reimann, M. (red.). (2018). Dzieci i zdrowie. Wstęp do childhood studies. Oficyna Naukowa.

Runswick-Cole, K., Curran, T., Liddiard, K. (red.). (2018). The Palgrave handbook of disabled children’s childhood studies. Palgrave Macmillan.

Scheman, N. (2012). Toward a sustainable epistemology. Social Epistemology: A Journal of Knowledge, Culture and Policy, 26, 471–489.

Slany, K. (2008). Opowieść o nie-ben(iaminkach). Dziecko „fada” w literackim świecie rodzinnych wartości. W: I. Jeziorski, M. Korzewski (red.), Eros – Pathos – Thanatos: świat(y) wartości społeczeństwa polskiego u progu XXI wieku. Praca zbiorowa (s. 231–249). Katedra Socjologii ATH.

Szubert, M. (2019). Dyskurs maladyczny – perspektywy badawcze. W: M. Ganczar, I. Gielata, M. Ładoń (red.). Fragmenty dyskursu maladycznego (s. 17–35). Fundacja Terytoria Książki.

Walas, T. (1993). Czy jest możliwa inna historia literatury?. TAiWPN Universitas.

Wolanin, A. (2014). Odmieniec i jego postawy wobec świata w twórczości Doroty Terakowskiej. W: B. Niesporek-Szamburska, M. Wójcik-Dudek (red.), Wyczytać świat – międzykulturowość w literaturze dla dzieci i młodzieży (s. 175–183). Wydawnictwo UŚ.

Wójcik-Dudek, M. (2019). „Homo migrans”. Miejsce literatury dla dzieci i młodzieży w edukacji empatii. Postscriptum Polonistyczne, 24(2), 31–51. https://doi. org/10.31261/PS_P.2019.24.03.

Zabawa, K. (2014). Ryzyko spotkania z Innym – niepełnosprawny we współczesnej literaturze dla dzieci. W: A. Janus-Sitarz (red.), Edukacja polonistyczna wobec Inego (s. 121–142). TAiWPN Universitas.

Zdrodowska, M. (2016). Między aktywizmem a akademią. Studia nad niepełnospraw¬nością. Teksty Drugie, 5, 384–403.

Pobierz

Opublikowane : 2022-08-12


Szymborska, K. (2022). Lektura maladyczna. Dzieciństwo. Literatura I Kultura, 4(1), 151-168. https://doi.org/10.32798/dlk.956

Karolina Szymborska  karolinaszymborska@yahoo.co.uk
Uniwersytet w Białymstoku  Polska
https://orcid.org/0000-0003-1907-3464

Karolina Szymborska – dr, pracuje w Kolegium Literaturoznawstwa na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu w Białymstoku. Jej zainteresowania badawcze obejmują nowoczesne metodologie dotyczące badań nad dzieckiem i dzieciństwem, nurt children studies, literaturę dla dzieci i młodzieży oraz historię literatury drugiej połowy XIX wieku. Kontakt: karolinaszymborska@yahoo.co.uk.






Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Polityka Open Access
Wszystkie artykuły prezentowane na łamach „Dzieciństwa. Literatury i Kultury” są publikowane w otwartym dostępie na licencji Creative Commons – Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Oznacza to, że:

  • mogą być udostępniane i cytowane pod warunkiem jednoznacznego i klarownego wskazania autora/autorki/autorów/autorek przywoływanego tekstu;
  • nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczałyby innych w wykorzystywaniu tekstu na warunkach określonych w licencji.

Więcej informacji: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl