Uwaga na Białego Królika. Alicja w Krainie Czarów Tima Burtona oraz Alyssa i czary A. G. Howard jako gotyckie opowieści ku przestrodze dla dziewcząt
Abstrakt
Celem artykułu jest refleksja nad znaczeniem, jakie podróży Alicji wykreowanej przez Lewisa Carrolla (1865, 1871) przez mroczną Krainę Czarów nadają dwa młodzieżowe teksty kultury: filmowa adaptacja powieści w reżyserii Tima Burtona z 2010 roku i powieść Alyssa i czary A. G. Howard (2013). Oba przedstawiają Krainę Czarów jako miejsce groźniejsze i bardziej niebezpieczne niż to z oryginału Carrolla. Artykuł ukazuje wpływ, jaki na narrację mają płeć i nastoletni wiek Alicji. Autorka tekstu udowadnia, że jednym z powodów, dla których tak wiele tekstów młodzieżowych przekształca Carrollowskie „złote popołudnie” w gotycki koszmar, jest fakt, że główna bohaterka oryginalnej powieści to dziewczynka, która samotnie podróżuje po dziwnej krainie, podczas gdy właśnie przed tym przestrzega się dziewczynki od bardzo dawna.
Słowa kluczowe
adaptacja; A. G. Howard; Przygody Alicji w Krainie Czarów; Alicja w Krainie Czarów; literatura dziecięca i młodzieżowa; fantastyka; gotyk; Lewis Carroll; rewriting; sequel; Alyssa i czary; Tim Burton; O tym, co Alicja odkryła po drugiej stronie Lustra
Bibliografia
Arnold, M., & Friedman, J. (Producers). (2016–2017). Emerald City [Television series]. New York, NY: NBC.
Barrie, J. M. (1911). Peter and Wendy. London: Hodder & Stoughton.
Baum, L. F. (1900). The wonderful Wizard of Oz. Chicago, IL: George M. Hill Company.
Baum, L. F. (1904). The marvelous Land of Oz. Chicago, IL: Reilly & Britton.
Beddor, F. (2004). The Looking Glass wars. London: Egmont.
Beddor, F. (2007). Seeing Redd. London: Egmont.
Beddor, F. (2009). ArchEnemy. London: Egmont.
Billone, A. (2004). The Boy Who Lived: From Carroll’s Alice and Barrie’s Peter Pan to
Rowling’s Harry Potter. Children’s Literature, 32, 178–202. https://doi.org/10.1353/chl.2004.0005.
Brink, A. (2014). The masculinization of the female hero in Tim Burton’s Alice in Wonderland. Journal of Undergraduate Research and Creative Expression, 1, 1–18.
Brontë, C. (1847). Jane Eyre. London: Smith, Elder & Co.
Brooker, W. (2004). Alice’s adventures: Lewis Carroll in popular culture. London & New York, NY: Continuum.
Carroll, L. (1998a). Alice’s adventures in Wonderland. In Alice’s adventures in Wonderland and through the Looking-Glass (H. Haughton, Ed.). London: Penguin. (Original work published 1865).
Carroll, L. (1998b). Through the Looking-Glass, and what Alice found there. In Alice’s adventures in Wonderland and through the Looking-Glass (H. Haughton, Ed.). London: Penguin. (Original work published 1871).
Cavallaro, D. (2002). The Gothic vision: Three centuries of horror, terror and fear. London: Continuum.
Delaney, S., & Graves, J. (Eds.). (2015). Beware the little White Rabbit. Otego, NY: Leap.
Dhar, M. (2011). Alice in Deadland. San Bernardino, CA: CreateSpace.
Elliott, K. (2010). Adaptation as compendium: Tim Burton’s Alice in Wonderland. Adaptation, 3(2), 193–201. https://doi.org/10.1093/adaptation/apq009.
Ellis, K. F. (1989). The contested castle: Gothic novels and the subversion of domestic ideology. Chicago, IL: University of Illinois Press.
Fritz, S. S. (2011). Alice still lives here: The implied Victorian reader and film adaptations of Lewis Carroll’s Alice books. In L. Weldy (Ed.), Crossing textual boundaries in international children’s literature (pp. 109–122). Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars.
Gilbert, S. M., & Gubar, S. (2000). The madwoman in the attic: The woman writer and the nineteenth-century literary imagination. New Haven, CT: Yale University Press. (Original work published 1979).
Handler, D. (2015, March 18). The righteous anger of girls. More. Retrieved from https://thesnicketfile.tumblr.com/post/114174151176/the-righteous-anger-of-girls-bydaniel-handler.
Howard, A. G. (2013). Splintered. New York, NY: Amulet.
Howard, A. G. (2014). Unhinged. New York, NY: Amulet.
Howard, A. G. (2015a). Ensnared. New York, NY: Amulet.
Howard, A. G. (2015b). Untamed. New York, NY: Amulet.
Jace, C. (2013). Insanity. San Bernardino, CA: CreateSpace.
Jackson, J., Coats, K., & McGillis, R. (Eds.). (2008). The Gothic in children’s literature: Haunting the borders. New York, NY & London: Routledge.
Kérchy, A. (2016). Alice in transmedia Wonderland: Curiouser and curiouser new forms of a children’s classic. Jefferson, NC: McFarland.
Lerer, S. (2008). Children’s literature: A reader’s history, from Aesop to Harry Potter. Chicago, IL: Chicago University Press.
Lewis, C. S. (2006). On three ways of writing for children. In P. Hunt (Ed.), Children’s literature: Critical concepts in literary and cultural studies (pp. 17–26). London: Routledge. (Original work published 1963).
Lurie, A. (2003). Boys and girls forever: Children’s classics from Cinderella to Harry Potter. New York, NY: Penguin Books.
Morris, F. (2005). Artist of Wonderland: The life, political cartoons, and illustrations of Tenniel. Charlottesville, VA: University of Virginia Press.
Nodelman, P. (2008). The hidden adult: Defining children’s literature. Baltimore, MD: John Hopkins University Press.
Owen, A., Trijbits, P. (Producers), Fukunaga, C. J. (Director). (2011). Jane Eyre [Motion picture]. United Kingdom & United States: Universal Pictures & Focus Features.
Paige, D. (2014). Dorothy must die. New York, NY: HarperCollins.
Punter, D. (1996a). The literature of terror: A history of Gothic fictions from 1765 to the present day. Volume 1: The Gothic tradition. London & New York, NY: Routledge.
Punter, D. (1996b). The Literature of Terror: A history of Gothic fictions from 1765 to the present day. Volume 2: The modern Gothic. London & New York, NY: Routledge.
Roth, J., Todd, S., Todd, J., Burton, T. (Producers), & Bobin, J. (Director). (2016). Alice through the Looking Glass [Motion picture]. USA: Walt Disney Studios Motion Pictures.
Rowling, J. K. (1997). Harry Potter and the Sorcerer’s Stone. London: Bloomsbury.
Rowling, J. K. (1998). Harry Potter and the Chamber of Secrets. London: Bloomsbury.
Rowling, J. K. (1999). Harry Potter and the prisoner of Azkaban. London: Bloomsbury.
Rowling, J. K. (2000). Harry Potter and the Goblet of Fire. London: Bloomsbury.
Rowling, J. K. (2003). Harry Potter and the Order of the Phoenix. London: Bloomsbury.
Rowling, J. K. (2005). Harry Potter and the Half-Blood Prince. London: Bloomsbury.
Rowling, J. K. (2007). Harry Potter and the Deathly Hallows. London: Bloomsbury.
Showalter, G. (2012). Alice in Zombieland. Toronto: Harlequin.
Showalter, G. (2013). Through the zombie glass. Toronto: Harlequin.
Showalter, G. (2014). The queen of zombie hearts. Toronto: Harlequin.
Showalter, G. (2015). A mad zombie party. Toronto: Harlequin.
Showalter, G. (2017). Kat in Zombieland. Toronto: Harlequin.
Siemann, C. (2012). “But I’m grown up now”: Alice in the twenty-first century. Neo-Victorian Studies, 5(1), 175–201.
Sigler, C. (Ed.). (1997). Alternative Alices: Visions and revisions of Lewis Carroll’s Alice books. Lexington: University Press of Kentucky.
Trites, R. S. (1997). Waking Sleeping Beauty: Feminist voices in children’s novels. Iowa City, IA: University of Iowa Press.
Zanuck, R. D., Roth, J., Todd, S., Todd, J., (Producers), & Burton, T. (Director). (2010). Alice in Wonderland [Motion picture]. USA: Walt Disney Studios Motion Pictures.
Uniwersytet w Vic – Centralny Uniwersytet Kataloński Hiszpania
https://orcid.org/0000-0002-9832-3988
Auba Llompart Pons – dr, pracuje w Instytucie Przekładu Pisemnego i Ustnego i Języków Stosowanych na Wydziale Pedagogiki, Przekładu i Humanistyki Uniwersytetu w Vic – Centralnego Uniwersytetu Katalońskiego (Hiszpania). Jej zainteresowania badawcze obejmują literaturę dziecięcą i młodzieżową, baśnie, studia nad gotykiem i gender studies. Kontakt: auba.llompart@uvic.cat.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Polityka Open Access
Wszystkie artykuły prezentowane na łamach „Dzieciństwa. Literatury i Kultury” są publikowane w otwartym dostępie na licencji Creative Commons – Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Oznacza to, że:
- mogą być udostępniane i cytowane pod warunkiem jednoznacznego i klarownego wskazania autora/autorki/autorów/autorek przywoływanego tekstu;
- nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczałyby innych w wykorzystywaniu tekstu na warunkach określonych w licencji.
Więcej informacji: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl
