Metafikcja a realizm iluzyjny w Serii niefortunnych zdarzeń Lemony’ego Snicketa i jej serialowej adaptacji
Abstrakt
Przedmiotem artykułu jest adaptacja metaleptycznych i metafikcjonalnych elementów powieściowej Serii niefortunnych zdarzeń Lemony’ego Snicketa (1999–2006) w powstałym na jej podstawie serialu (2017–2019). Celem autorki jest wykazanie, w jaki sposób poglądy twórców na właściwości medium filmowego wpłynęły na redukcję tych elementów, eksplicytację i ujednoznacznienie sensów tekstu źródłowego oraz poddanie fabuły tradycyjnym konwencjom narracyjnym.
Słowa kluczowe
adaptacja; konwencje narracyjne; Lemony Snicket; literatura dziecięca; metafikcja; metalepsa; narracja; Seria niefortunnych zdarzeń
Bibliografia
Austin, S. (2013). Performative metafiction: Lemony Snicket, Daniel Handler and The End of A Series of Unfortunate Events. The Looking Glass, 17(1). Pobrane z: https://www.lib.latrobe.edu.au/ojs/index.php/tlg/article/view/387/381.
b.a. (b.d.). The End. Goodreads. Pobrane z: https://www.goodreads.com/book/show/65112.The_End.
Carroll, L. (1999), Alicja po tamtej stronie lustra (J. Kozak, tłum.). Warszawa: Prószyński i S-ka. (wyd. oryg. 1871).
Currie, M. (1995). Introduction. W: M. Currie (red.), Metafiction (s. 1–18). New York, NY: Longman.
De Bruyn, D. (2006). Różnica między polskim pojęciem „autotematyzm” a amerykańskim pojęciem „metafiction”. Studia Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio FF – Philologiae, 24, 47–54.
Genette, G. (2004). Métalepse. De la figure à la fiction. Paris: Seuil.
Handler, D., Lam, R., Sonnenfeld, B. (prod.). (2017–2019). A series of unfortunate events [Seria niefortunnych zdarzeń] [serial telewizyjny]. Los Gatos, CA: Netflix.
Handler, D. (scen.), Teplitzky, J. (reż.). (2019). Slippery slope: Part one [Zjezdne zbocze. Część 1] [odcinek serialu telewizyjnego]. W: D. Handler, R. Lam, B. Sonnenfeld (prod.), A series of unfortunate events [Seria niefortunnych zdarzeń]. Los Gatos, CA: Netflix.
Handler, D., Tracz, J. (scen.), Welch, B. (reż.). (2019). The end [Koniec końców] [odcinek serialu telewizyjnego]. W: D. Handler, R. Lam, B. Sonnenfeld (prod.), A series of unfortunate events [Seria niefortunnych zdarzeń]. Los Gatos, CA: Netflix.
Helman, A. (2014). Twórcza zdrada. Filmowe adaptacje literatury (wyd. 2 zm. i poszerz.). Poznań: Ars Nova.
Hogan, R. (2000). Daniel Handler. Beatrice Interview. Pobrane z: http://www.beatrice.com/interviews/handler.
Hutcheon, L. (1984). Narcissistic narrative: The metafictional paradox. New York, NY, London: Methuen University Paperback.
Kaczyńska, B. (2018). Metafiction in children’s literature and its adaptation on screen: The case of Lemony Snicket’s A Series of Unfortunate Events. New Horizons in English Studies, 3, 71–85. https://doi.org/10.17951/nh.2018.71.
Loewe, I. (2016). Tekst okładki w książce dla młodego odbiorcy. Analiza genologiczno-stylistyczna. Stylistyka, 25, 371–388.
MacDonald, L., Parkes, W. F., Van Wyck, J. (prod.), Silberling, B. (reż.). (2004). A series of unfortunate events [Lemony Snicket: Seria niefortunnych zdarzeń] [film]. Los Angeles, CA: Paramount Pictures.
Magnusson, K. (2012). Lemony Snicket’s A Series of Unfortunate Events: Daniel Handler and marketing the author. Children’s Literature Association Quarterly, 37(1), 86–107. https://doi.org/10.1353/chq.2012.0013.
Melville, H. (2002). Moby Dick. London: Wordsworth Classics. (wyd. oryg. 1851). Ostaszewski, J. (2018). Historia narracji filmowej. Kraków: TAiWPN Universitas.
Slany, K. (2016). Groza w literaturze dziecięcej. Od Grimmów do Gaimana. Kraków: WN UP.
Snicket, L. (2002a). Przykry początek (J. Kozak, tłum.). Warszawa: Egmont. (wyd. oryg. 1999).
Snicket, L. (2002b). Gabinet gadów (J. Kozak, tłum.). Warszawa: Egmont. (wyd. oryg. 1999).
Snicket, L. (2002c). Ogromne okno (J. Kozak, tłum.). Warszawa: Egmont. (wyd. oryg. 1999).
Snicket, L. (2002d). Tartak tortur (J. Kozak, tłum.). Warszawa: Egmont. (wyd. oryg. 2000).
Snicket, L. (2003a). Winda widmo (J. Kozak, tłum.). Warszawa: Egmont. (wyd. oryg. 2001).
Snicket, L. (2003b). Wredna wioska (J. Kozak, tłum.). Warszawa: Egmont. (wyd. oryg. 2001).
Snicket, L. (2003c). Szkodliwy szpital (J. Kozak, tłum.). Warszawa: Egmont. (wyd. oryg. 2001).
[Snicket, L.]. (2004a). Lemony Snicket. Nieautoryzowana autobiografia (J. Kozak, tłum.). Warszawa: Egmont. (wyd. oryg. 2002).
Snicket, L. (2004b). Zjezdne zbocze (J. Kozak, tłum.). Warszawa: Egmont. (wyd. oryg. 2003).
Snicket, L. (2006a). Przedostatnia pułapka (J. Kozak, tłum.). Warszawa: Egmont. (wyd. oryg. 2005).
Snicket, L. (2006b). The Beatrice Letters. New York, NY: HarperCollins.
Snicket, L. (2007). Koniec końców (J. Kozak, tłum.). Warszawa: Egmont. (wyd. oryg. 2006).
Statkiewicz-Zawadzka, K. (2010). „Let’s Make a Meta-movie”. Metalepsy i inne gry narracyjne Spike’a Jonze’a i Charliego Kaufmana. Kwartalnik Filmowy, 71–72, 230–246.
Suarez-Pico, T. (scen.), Welch, B. (reż.). (2017). The miserable mill: Part two [Tartak tortur. Część 2] [odcinek serialu telewizyjnego]. W: D. Handler, R. Lam, B. Sonnenfeld (prod.), A series of unfortunate events [Seria niefortunnych zdarzeń]. Los Gatos, CA: Netflix.
Tołstoj, L. (1984). Anna Karenina (K. Iłłakowiczówna, tłum.). Warszawa: PIW. (wyd. oryg. 1877).
Tracz, J. (2019). The annotated interview: 667 Dark Avenue interviews Joe Tracz (with answers). 667 Dark Avenue. Pobrane z: http://asoue.proboards.com/thread/35807/dark-avenue-interviews-tracz-answers.
Tracz, J. (scen.), Peristere, L. (reż.). (2018). Carnivorous carnival: Part one [Krwiożerczy karnawał. Część 1] [odcinek serialu telewizyjnego]. W: D. Handler, R. Lam, B. Sonnenfeld (prod.), A series of unfortunate events [Seria niefortunnych zdarzeń]. Los Gatos, CA: Neflix.
Tracz, J. (scen.), Sonnenfeld, B. (reż.). (2019a). Penultimate peril: Part one [Przedostatnia pułapka. Część 1] [odcinek serialu telewizyjnego]. W: D. Handler, R. Lam, B. Sonnenfeld (prod.), A series of unfortunate events [Seria niefortunnych zdarzeń]. Los Gatos, CA: Netflix.
Tracz, J. (scen.), Sonnenfeld, B. (reż.). (2019b). Penultimate peril: Part two [Przedostatnia pułapka. Część 2] [odcinek serialu telewizyjnego]. W: D. Handler, R. Lam, B. Sonnenfeld (prod.), A series of unfortunate events [Seria niefortunnych zdarzeń]. Los Gatos, CA: Neflix.
Tracz, J. (scen.), Welch, B. (reż.). (2017). The miserable mill: Part one [Tartak tortur. Część 1] [odcinek serialu telewizyjnego]. W: D. Handler, R. Lam, B. Sonnenfeld (prod.), A series of unfortunate events [Seria niefortunnych zdarzeń]. Los Gatos, CA: Netflix.
Waugh, P. (1984). Metafiction: The theory and practice of self-conscious fiction. New York, NY: Methuen.
Wright, R. (1980). Syn swego kraju (Z. Kierszys, tłum.). Warszawa: PIW. (wyd. oryg. 1940).
Uniwersytet Warszawski Polska
http://orcid.org/0000-0003-0421-9205
Barbara Kaczyńska – mgr, przygotowuje rozprawę doktorską w Instytucie Lingwistyki Stosowanej Wydziału Lingwistyki Stosowanej na Uniwersytecie Warszawskim dotyczącą recepcji XVII- i XVIII-wiecznej francuskiej baśni literackiej w polskiej literaturze dziecięcej. Kontakt: b.kaczynska@uw.edu.pl.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Polityka Open Access
Wszystkie artykuły prezentowane na łamach „Dzieciństwa. Literatury i Kultury” są publikowane w otwartym dostępie na licencji Creative Commons – Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Oznacza to, że:
- mogą być udostępniane i cytowane pod warunkiem jednoznacznego i klarownego wskazania autora/autorki/autorów/autorek przywoływanego tekstu;
- nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczałyby innych w wykorzystywaniu tekstu na warunkach określonych w licencji.
Więcej informacji: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl
