„Sharonka”. Praktyka i dzieło w projektach artystycznych Sharon Lockhart z udziałem dzieci i młodzieży
Abstrakt
Celem artykułu jest opis i analiza praktyk artystycznych amerykańskiej twórczyni Sharon Lockhart oraz jej prac z udziałem dzieci i młodzieży. Poddawane refleksji materiały dotyczące tej autorki to dokumentacja jej działań, wywiady oraz teksty towarzyszące wystawom. Szczególnie dokładnie zostały opisane dzieła powstałe w Polsce, przede wszystkim te z udziałem nastoletniej Mileny – dziewczyny z ubogich terenów Łodzi – oraz jej koleżanek z Młodzieżowego Ośrodka Socjoterapii w Rudzienku. W artykule skonfrontowano słowa artystki z analizą formalną jej projektów. Przy zastosowaniu literatury z zakresu badań kultury, antropologii, teorii sztuki oraz childhood studies omówiono oraz zinterpretowano prace Lockhart pod względem kreowania w nich wizerunku dziecka, partycypacji uczestniczek w projektach artystycznych oraz samej metody działań, określanej przez twórczynię jako „etnograficzna”. Dokładne, interdyscyplinarne badania ukazują powierzchowność tej działalności pedagogiczno-emancypacyjnej, w tym – wykorzystanie dziewcząt do wywołania konkretnego nastroju. Z punktu widzenia badań nad sztuką można jednak potraktować projekty Lockhart jako estetyczną relację ze spotkania i próby poznania Innego.
Słowa kluczowe
childhood studies; dzieciństwo; dzieci w sztuce; film; fotografia; Sharon Lockhart; sztuka partycypacyjna; sztuka współczesna
Bibliografia
Allison, A. (1996). Permitted and prohibited desires: Mothers, comics and censorship in Japan. Oxford: Westview.
Angrosino, M. (2010). Badania etnograficzne i obserwacyjne (M. Brzozowska-Brywczyńska, tłum.). Warszawa: WN PWN. (wyd. oryg. 2007).
Benning, J. (2010). James Benning interviews Sharon Lockhart. W: S. Lockhart, Sharon Lockhart: Lunch Break [katalog wystawy] (s. 100–109). St. Louis, MO: Mildred Lane Kemper Art Museum.
Berbert, M. (prod.), Truffaut, F (reż.). (1976). L’Argent de poche [Kieszonkowe] [film]. Francja: United Artists.
Bishop, C. (2015). Sztuczne piekła. Sztuka partycypacyjna i polityka widowni (J. Staniszewski, tłum.). Warszawa: Fundacja „Bęc Zmiana”. (wyd. oryg. 2012).
Bourdieu, P., Wacquant, L. (2001). Zaproszenie do socjologii refleksyjnej (A. Sawisz, tłum). Warszawa: Oficyna Naukowa. (wyd. oryg. 1992).
Carroll, L. (1865). Alice’s adventures in Wonderland. London: Macmillan.
Castaing-Taylor, L. (2015). Sharon Lockhart: 2015. Pobrane z: http://herbalpertawards.org/artist/chapter-one-1.
Charlot, G. (prod.), Truffaut, F. (prod. i reż.). (1959). Les quatre cents coups [400 batów] [film]. Francja: Cocinor.
DeBouzek, J. (1992). Etnograficzny surrealizm Jeana Roucha (M. Sznajderman, tłum.). Konteksty. Polska Sztuka Ludowa, 46(3–4), 151–156. (wyd. oryg. 1989).
Gallacher, L. A., Gallagher, M. (2008). Methodological immaturity in childhood research? Thinking through participatory methods. Childhood, 15(4), 499–516. https://doi.org/10.1177/0907568208091672.
Godfrey, M. (2006). The flatness of Pine Flat. W: S. Lockhart, Pine Flat, Sharon Lockhart [katalog wystawy] (s. 112–117). Frankfurt, Bilbao: Revolver Books, Sala Rekalde.
Grimshaw, A. (2004). Kino antropologiczne Jeana Roucha (S. Sikora, tłum.). Kwartalnik Filmowy, 25(47–48), 45–74. (wyd. oryg. 2001).
Holland, S., Renold, E., Ross, N. J., Hillman, A. (2010). Power, agency and participatory agendas: A critical exploration of young people’s engagement in participative qualitative research. Childhood, 17(3), 360–375. https://doi.org/10.1177/0907568210369310.
Jabłońska, U. (2016, 19 listopada). Dlaczego dorośli się nie bawią. Rozmowa z Sharon Lockhart. Wysokie Obcasy. Pobrane z: http://www.wysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/7,127763,20994065,dlaczego-dorosli-sie-nie-bawia.html.
Katzenstein, I. (2006). Sharon Lockhart: Etnography home. W: S. Lockhart, Pine Flat, Sharon Lockhart [katalog wystawy] (s. 118–121). Frankfurt, Bilbao: Revolver Books, Sala Rekalde.
Kehily, M. J. (2008). Zrozumieć dzieciństwo. Wprowadzenie w kluczowe tematy i zagadnienia. W: M. J. Kehily (red.), Wprowadzenie do badań nad dzieciństwem (M. Kościelniak, tłum., s. 15–42). Kraków: WAM. (wyd. oryg. 2004).
Korczak, J. (2012), Jak kochać dziecko. Warszawa: Rzecznik Praw Dziecka. Pobrane z: http://brpd.gov.pl/sites/default/files/jak_kochac_dziecko_dziecko_w_rodzinie.pdf. (wyd. oryg. 1919).
Krug, S. (2016, 3 lutego). Sharon Lockhart: Milena, Milena. The Brooklyn Rail. Pobrane z: https://brooklynrail.org/2016/02/artseen/sharon-lockhart-milena-milena.
Lehmann-Haupt, C. (1996, 29 stycznia). Taking refuge in sweet vision of childhood. The New York Times. Pobrane z: http://www.nytimes.com/1996/01/29/books/books-of-the-times-taking-refuge-in-sweet-visions-of-childhood.html.
Lissoni, A., Picard, A. (2015). Behind the work. Mousse 10(48), 242–258.
Lockhart, S. (1994). Auditions [seria fotografii]. Pobrane z: http://www.lockhartstudio.com/index.php?/works/auditions/.
Lockhart, S. (1997). Goshogaoka [film artystyczny]. Pobrane z: http://www.lockhartstudio.com/index.php?/films/goshogaoka/.
Lockhart, S. (2003). NO-no ikebana [seria fotografii]. Pobrane z: https://www.guggenheim.org/artwork/31352.
Lockhart, S. (2005a). Pine Flat [film artystyczny]. New York, NY, Los Angeles, CA, Berlin: Barbara Gladstone Gallery, Blum & Poe, neugerriemschneider.
Lockhart, S. (2005b). Pine Flat portrait studio [seria fotografii]. Pobrane z: http://www.lockhartstudio.com/index.php?/works/pine-flat-portrait-studio/.
Lockhart, S. (2008). Lunch break [film artystyczny]. Pobrane z: http://www.lockhartstudio.com/index.php?/films/lunch-break/.
Lockhart, S. (2009). Podwórka [film artystyczny]. Pobrane z: http://www.lockhartstudio.com/index.php?/films/podworka/.
Lockhart, S. (2013–2014). Milena, Jarosław [seria fotografii]. Pobrane z: http://www.lockhartstudio.com/index.php?/works/milena-jaroslaw-poland/.
Lockhart, S. (2015). Antoine/Milena [film artystyczny]. Pobrane z: http://www.lockhartstudio.com/index.php?/films/antoinemilena-2015/.
Lockhart, S. (2016). Rudzienko [film artystyczny]. Pobrane z: http://www.lockhartstudio.com/index.php?/films/rudzienko/.
Lockhart, S. (2017a). Little Review [seria fotografii]. Pobrane z: http://www.lockhartstudio.com/index.php?/works/little-review/.
Lockhart, S. (2017b). Little Review [Mały Przegląd] [film artystyczny]. Pobrane z: http://www.lockhartstudio.com/index.php?/films/little-review/.
Maliborski, S. (2016). Zwykła opowieść o człowieku. W: Muzeum Historii Żydów Polskich Polin, Obecność/ brak/ ślady. Współcześni artyści o żydowskiej Warszawie [katalog wystawy] (s. 214–228). Warszawa: Muzeum Historii Żydów Polskich Polin.
Pagel, D. (2006, 9 lipca). Capturing the mysteries of youth. Los Angeles Times, 22.
Pyzik, A. (2015). Partycypacja na peryferiach. Widok, 11. Pobrane z: http://pismowidok.org/index.php/one/article/view/343/651.
Reilly, A. (2016, 21 lipca). In a new collaborative film, Sharon Lockhart puts teenage girls in charge of their own image. ArtSlant. Pobrane z: https://www.artslant.com/ny/articles/show/45995-in-a-new-collaborative-film-sharon-lockhart-putsteenage-girls-in-charge-of-their-own-image.
Sheets, H. M. (2016, 22 maja). An artist explores the lives of girls labeled difficult. The New York Times. Pobrane z: https://www.nytimes.com/2016/05/22/arts/design/anartist-explores-the-lives-of-girls-labeled-difficult.html.
Sienkiewicz, K. (2016a). Lockhart. Pobrane z: https://sienkiewiczkarol.org/2016/11/26/lockhart/.
Sienkiewicz, K. (2016b). Tysiąc myśli na sekundę. Dwutygodnik, 199. Pobrane z: http://www.dwutygodnik.com/artykul/6875-tysiac-mysli-na-sekunde.html.
Wullschläger, J. (1995). Inventing Wonderland: The lives and fantasies of Lewis Carroll, Edward Lear, J. M. Barrie, Kenneth Grahame, and A. A. Milne. New York, NY: Free Press.
Zornado, J. L. (2001). Inventing the child: Culture, ideology, and the story of childhood. New York, NY, London: Garland.
Żebrowski, J. (2012). Poznawcze i wychowawcze aspekty czasopisma Mały Przegląd Janusza Korczaka. Studia Gdańskie. Wizje i Rzeczywistość, 9, 22–36.
Uniwersytet Warszawski Polska
http://orcid.org/0000-0002-6372-7210
Julia Harasimowicz – mgr, przygotowuje rozprawę doktorską w Instytucie Historii Sztuki Wydziału Historycznego na Uniwersytecie Warszawskim dotyczącą sztuki dziecka i figury dziecka w kulturze polskiego międzywojnia. Kontakt: julia.harasimowicz@gmail.com.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Polityka Open Access
Wszystkie artykuły prezentowane na łamach „Dzieciństwa. Literatury i Kultury” są publikowane w otwartym dostępie na licencji Creative Commons – Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Oznacza to, że:
- mogą być udostępniane i cytowane pod warunkiem jednoznacznego i klarownego wskazania autora/autorki/autorów/autorek przywoływanego tekstu;
- nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczałyby innych w wykorzystywaniu tekstu na warunkach określonych w licencji.
Więcej informacji: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl
